بسم الله الرّحمن الرّحيم وايّاه نستعين

حمد و ثنا مخصوص خداوندي است كه هماره با نَصب خليفه از تَعَب جامعه بشري مي‏كاهد. درود و تحيّت ويژه انبيا و اولياي الهي است كه دائما مجراي فيض ربوبي بوده و وسائل قرب سالكان صالح‏اند، مخصوصاً خاتم پيامبران‏صلي الله عليه و آله و سلم و خاتم امامان(عليه‌السلام) كه زمامدار قيام جهاني و رهبر همگاني‏اند؛ به اين ذوات مقدّس تولّي داريم و از دشمنان آنان تبرّي.

ارج نهادن به فرهيختگان

اكنون كه گروهي از فرهيختگان فنّ شريف بهداشت و درمان و جمعي از صاحب‏نظران فنون ديگر، با هماهنگي دفتر نهاد نمايندگي، به اميد صاحب‏بصر شدن در اين همايش وَلَوي حضور يافتيد، مقدمشان را گرامي، اقدامشان را ستوده و قيامشان را كه براي تدبّر درباره يكي از حسّاس‏ترين مسئله ديني است، ارج مي‏نهيم و از خداي سبحان پذيرش كارهاي انجام شده و توفيق ارائه صحيح برنامه‏هاي آرماني آينده شما را مسئلت مي‏نماييم.

عرض ارادت به ساحت مقدس امام زمان (ع)

البته نام‏آوران فنِّ مقال و متضلّعانِ رشته مقالت، جهت‏گيري عرض ارادت به ساحت قدس بقيّةالله(ارواح من سواه فداه) را از نظر صائب دور نمي‏دارند، ولي براي تقريب اين مقصود سامي، نكاتي به عرض حضّار گرامي مي‏رسد، شايد فيضي به راقم و فوزي به مستمع، تبرّكي به مجلسْ‏بان و تيمّني به محفل‏آرا رسد. هرچند صاحب اصلي همايش غائب و غبار غيبتِ آن شاهد گَرد مِلال بر اين گِردهمايي پاشيده و همگان را بي‏صبرانه منتظر ظهور آن مِهر سپهر ولايت و زهور آن مُذهره آسمان امامت قرار داد، زيرا امّت را زَهْرَه حضور بي‏قائد نخواهد بود

بر هم زنيد ياران اين بزم بي‏صفا را ٭٭٭٭ مجلس صفا ندارد، بي‏روي محفل آرا[1]

به هر تقدير، برخي از آن اصول حياتي به اين‏صورت تقديم مي‏شود:

خدا مصدر و مقصد نهايي همگان

اصل اول. جامعه انساني، سالك به صَوْب كمال برين است، و در عقيده و خلق و عمل كارواني است هدفمند، و تنها مقصود بالذات وي شهود خدايي است كه از او فيض هستي خويش را دريافت كرد و همان مبدأ را منتها و همان آغاز را انجام و همان مصدر را وطن خويش مي‏داند، و جهان ميهني معناي معقولي جز اين ندارد. قرآن كريم كه آخرين وحي تشريعي مدوّن است، همان‏طوري كه خداوند را مصدر همگان معرّفي مي‏كند، همان حضرت را مقصد نهايي مي‏داند و پايان سير سائران بشري را لقاي الهي اعلام كرده است: ﴿يا أيها الانسان انّك كادحٌ إلي ربّك كَدْحاً فملاقيه﴾.[2] تنها تكاپوي انسان به سوي خداست؛ هرچند برخي به جمال و بعضي به جلال الهي مي‏رسند: «ترسا و پارسا همه را ره به سوي او».

در اين سير ملكوتي، اگر انساني بايستد يا كژراهه رود و محبوبي غير از خداوند و اولياي الهي برگزيند، زيان كرده است:

جز صورت عشق حق، هر چيز كه من ديدم ٭٭٭٭ نيميش دروغ آمد، نيميش دغل دارد[3]

شرائط به ثمر رسيدن سلوك

اصل دوم. سلوك وقتي به ثمر مي‏رسد كه داراي مسلك معيّن و مصون از اعوجاج، و نيز داراي راهنمايي آگاه و امين باشد كه از آسيب سهو و نسيان و عصيان منزّه و از گزند جهل و غفلت و طغيان مبّرا باشد، تا سالكان را در كسوت تقوي و به دور از هر گونه طَغوي و تمرّد رهبري كند.

مسلك كامل و انسان كامل

مسلك كامل همان دين الهي است كه از آن به صراط مستقيم ياد مي‏شود، راهنماي امين همان انسان كاملي است كه از وي به پيامبرصلي الله عليه و آله و سلم يا امام معصوم(عليه‌السلام) ياد مي‏گردد؛ پيام قرآن كريم در اين‏باره چنين است: ﴿إنّما اَنْتَ منذرٌ ولكل قومٍ هادٍ﴾[4]. رسول گرامي اسلام‏صلي الله عليه و آله و سلم به منظور تبيين ضرورت هماهنگي كامل بين صراط مستقيم و راهنما و رهبر چنين فرمود: «إنّي تارك فيكم الثقلين، كتابَ الله وعترتي».[5]

حقيقت آب زندگاني

اصل سوم. آب زندگاني باراني نيست كه از بالا ببارد و آب چشمه يا چاه نيست كه از پايين بجوشد، بلكه حقيقتي است كه به صورت قانون الهي و نيز به عنوان انسان كامل معصوم ظهور مي‏كند. پيام قرآن كريم درباره حيات‏بخشي دين خدا چنين است: ﴿يا ايُّها الذين آمنوا اِستجيبوا لله ولِلرَّسول اذا دَعاكم لما يحييكم﴾ [6]؛ يعني ره‏آورد دين، نه تنها افيون و مخدّر نيست، بلكه نيروي محرّك و عامل حيات و پويايي است.

پيام رسول گرامي اسلام‏صلي الله عليه و آله و سلم درباره حيات‏بخشي جريان امامت و پويايي معرفت امام زمان(عليه‌السلام) چنين است: «مَن ماتَ ولَمْ يَعْرِفْ امام زمانه ماتَ ميتةً جاهليّة» [7]؛ هر كس بميرد و امام زمان خود را نشناخته باشد، مرگ او مردن جاهليت است و چون مرگ عصاره زندگي است، اگر مردن كسي جاهلي بود، معلوم مي‏شود كه حيات او نيز جاهلي بوده؛ يعني فاقد حيات معنوي و انساني بوده است. معلوم مي‏شود كه معرفت امام زمان(عليه‌السلام) باعث حيات معقول و انساني خواهد بود و چنان حيات معقول و انساني، مردنِ معنوي و انساني را كه همان هجرت از طبيعت به فراطبيعت و انتقال از سِجْن دينا به خُلد آخرت است، به همراه دارد:

تو گمان مي‏بري كه شيران نيز ٭٭٭٭ چون سگان از برون در ميرند

همه روشن شوند چون خورشيد ٭٭٭٭ چونك در پاي آن قمر ميرند[8]

اگر جاهليتِ كهن با نبوّت زدوده شد، جاهليت جديد با امامت به محاق مي‏رود.

مراتب معرفت امام زمان (ع)

اصل چهارم. معرفت امام زمان(عليه‌السلام) مراتبي دارد كه تأثيرگذاري آنها در رُفْتَنِ غبار جاهليت و زدودن گَردِ تحجّر و ارتجاع يكسان نيست و سهم آنها در احياي تراث پيامبران پيشين مساوي نخواهد بود، چه اينكه آثار آنها در تبيين انتظار صحيح و تعليل و حمايت از آن همسان نيست، مثلاً شناخت شناسنامه‏اي امام زمان(عليه‌السلام) و معرفت تاريخ تولّد و زمان غيبت صغري و كبري، هرگز به مثابه معرفت معناي امامت و شناخت حقيقت ولايت و انطباق انحصاري آن شخصيّتِ حقوقي در فلان شخصيّت حقيقي... نخواهد بود، لذا حضرت علي‏بن ابيطالب اميرمؤمنان(عليه‌السلام) چنين فرمود: «اِعْرِفوا اللّهَ باللّهِ والرسولَ بالرسالةِ واولي الامر بالأمر بالمعروف والعدل والاحسان» [9]؛ يعني خداوند را به خداوندي و الوهيت بشناسيد، پيامبر را به پيامبري و رسالت بشناسيد و ولي امر امت اسلامي را به اتصاف به حقيقت معروف و عدل و احسان و به امر به آن فضائل بشناسيد.

بهترين راه معرفت خدا

همان‏طوري كه براي معرفت خداوند راه‏هاي فراواني است و بهترين آن روش‏ها طريق صدّيقان است كه خداوند را با خود او مي‏شناسند، مانند آنكه آفتاب را نه از خبر ديگران مي‏شناسند و نه از راه گرما و نه از طريق روشني هوا، بلكه او را از راه مشاهده خود او مي‏شناسند؛

چون سخن در وصف اين حالت رسيد ٭٭٭٭ هم قلم بشكست و هم كاغذ دريد[10]

آفتاب آمد دليل آفتاب ٭٭٭٭ گر دليلت بايد از وي رو متاب

از وي ار در سايه نشاني مي‏دهد ٭٭٭٭ شمس هر دم نور جاني ميدهد

سايه خواب آيد تو را همچون سَمَر ٭٭٭٭ چون برآيد شمس اِنشقّ القمر [11]

منهج صديقان راه امام شناسي

براي امام‏شناسي نيز مسالك گونه‏گون است كه بهترين آن منهج صدّيقان ولايت‏مدار است، و آن معرفت امامْ به حقيقت امامت و معناي ولايت است و آن اينكه كمال‏هاي علمي و عملي كه از آنها به عنوان معروف، عدل و احسان تعبير شد، در انسان كامل معصوم متبلور گردد، به طوري كه شاهد عميق و عريق انديش، هرچه در سنّت و سيرت و سريرت چنين انسان كامل و معصومي تأمل مي‏كند، چيزي خارج از جمال الهي و بيرون از جلال خدايي كه به صورت علم كامل صائب و عمل تامّ صالح در بنده مخلَص او ظهور يافت و در مظهر جامع او متجلّي شد، نمي‏بيند.

معرفت شاهدانه زمينه طرح انتظار شهود

چنين معرفت شاهدانه‏اي زمينه طرح انتظار شهودِ عدلِ مُمثَّلْ و احسانِ مُجَسّدْ را همراه با مَعْروفِ ممهّد و امر به همه سجاياي انسانِ متعهّد فراهم مي‏كند.

نوبت زنگي است، رومي شد نهان ٭٭٭٭ اين شب است و آفتاب اندر رِهان

نوبت گرگ است و يوسف زير چاه ٭٭٭٭ نوبتِ قبط است و فرعون است شاه

تا ز زرق بي‏دريغ خيره خند ٭٭٭٭ آن سگان را حصّه باشد روز چند

در درون بيشه شيران منتظر ٭٭٭٭ تا شود اَمْر تَعالَوا منتشر[12]

توقف شناخت امام بر شناخت نبي و شناخت نبي بر شناخت خدا

چون معروف، عدل و احسان با هماهنگي وحي و عقل شناخته مي‏شود و بدون هدايت آسماني، نيل به همه آن معارف ميسور عقلِ برهاني حكيم يا شهودِ عرفاني عارف نخواهد بود، لذا قبل از معرفت امام، شناخت معناي نبوت و معرفت نبي از راه شناخت نبوّت لازم دانسته شد؛ چه اينكه معرفت نَبي و نيز شناخت معناي نبوّت بدون شناخت خداوند يگانه و يكتا ميسّر نيست، از اين جهت معرفتِ خداوند از راه شناخت خداوندي و معناي الوهيتْ ضروري تلقي شد، زيرا خداوند مبدأ هرگونه كمال علمي و عملي است و هرگونه كرامت اعتقادي، اخلاقي و عملي از ناحيه آن حضرت ترسيم مي‏گردد؛

ني تو اعطيناك كوثر خوانده اي ٭٭٭٭ پس چرا خشكي و تشنه مانده اي

هر كه را ديدي ز كوثر سرخ رو ٭٭٭٭ او محمّد(ص) خوست با او گير خو[13]

بازگشت همه نمودها و بودها به يك بود اصيل

اصل پنجم. براساس جهاني‏بيني توحيدي، تمام نمودها و آيت‏هاي قرآني و عرفاني به يك بود و ذي‏آيتِ اصيل منتهي مي‏گردد، و تمام بودهاي حِكَمي و كلامي به يك بود اصلي و ذاتي ختم مي‏شود و تمام ارزش‏ها و بايدهاي اخلاقي به يك ارزش ذاتي و بايد اصيل برمي‏گردد، زيرا اگر چيزي در جهانِ نمود يا بود، سهمي از آيت و نمود بودن دارد، يا بهره‏اي از بود و هستي را داراست، يا حظّي از بايد ارزشي دارد، حتماً به چيزي كه هستي او ذاتي و لزوم معرفت او اوّلي و تحتّم خضوع در ساحت او ضروري است، منتهي مي‏شود؛ يعني منطقه علم مانند قلمرو عَيْن يك اصل دارد و بس، و غير آن اصل يكتا و يگانه حتماً بايد به همان اصلِ واحد و اَحَد برگردد، وگرنه سهمي از نمود يا بود و يا بايد نخواهد داشت؛ «كلّ شي‏ء هالك إلّا وجهه».[14]

مَن جز اَحَدِ صَمَد نخواهم ٭٭٭٭ جز مَلِك اَبَد نخواهم

بي‏او زبراي عشرتِ من ٭٭٭٭ خورشيد سبوكشد نخواهم[15]

غير ممكن بودن معرفت خليفه بدون معرفت مستخلف عنه

به استناد اين اصل و اعتماد بر اصل چهارم، معرفت امام بدون معرفت پيامبر ابتر است؛ چه اينكه شناخت پيامبر بدون شناخت خداي سبحان بي‏ثمر، چون امام خليفه رسول است؛ چه اينكه رسول خليفه خداوند است و معرفت خليفه بدون معرفت مُسْتَخلف‏عنه ممكن نخواهد بود ،زيرا تار و پود خلافت را علم و اراده مستخلف‏عنه تأمين مي‏كند. اگر كسي خداوند را كه مُسْتَخلف‏عنه رسول است نشناسد، قطعاً به معرفت پيامبر كه خليفه او است، پي نمي‏برد و اگر كسي رسول را نشناسد، هرگز به معرفت امام كه خليفه او است، نايل نمي‏گردد، و ممكن است به جاي غدير سقيفه را و به جاي علي(عليه‌السلام) ديگري را انتخاب كند، و در نتيجه از معرفت امام زمان‏(عج) خود محروم شود كه چنين حِرماني زمينه محروميّت از حياتِ معقول را فراهم مي‏نمايد و از دست‏دادن حيات عقلي، مستلزم ابتلا به زندگي جاهليت است كه عناصر محوري آن را جهل علمي و جهالت عملي تشكيل مي‏دهد.

وظيفه مردم در زمان غيبت

لذا حضرت امام جعفر صادق(عليه‌السلام) به زراره فرمود: ... هروقت عصر غيبت ولي‏عصر(عج) را ادراك نمودي، اين دعا را نيايش كن: «اللّهم عَرِّفْني نَفْسَك فانّك اِنْ لَم تُعَرّفني نَفسَك لم اَعْرِف نَبيَّك، اللّهم عَرِّفْني رَسُولَك فانّك اِنْ لَمْ تُعَرفّني رسولك لم اَعْرِفْ حُجّتك اللّهم عَرِّفني حُجَّتك فانّك اِنْ لم تُعَرّفني حُجّتك ضَلَلْتُ عَنْ دِيْني».[16] البته چنين معرفتِ ملكوتي، نتيجه چنان بينش توحيدي است كه رهبران معصوم را خليفه خداوند مي‏داند، نه آنكه واليان مردمي را نماينده جمهور و منتخب آنان تلقّي كند و از اين تحليلْ راز كلامي بودن مسئله امامت نزد اماميه و سرّ فقهي بودن آن نزد ديگران معلوم خواهد شد، زيرا يكي تعيين امام(عليه‌السلام) را فعل خداوند مي‏داند و ديگري انتخاب او را كار مردم.

معناي انتظار و آثار پربار آن

البته معناي انتظار و آثار پربار آن، بنا بر مكتب نَصْبْ، دقيق و عميق و عريق خواهد بود، برخلاف آنچه بر مكتب انتخاب مترتّب است كه فقط جنبه مُلكي و طبيعي دارد و فاقد صبغه ملكوتي و جنبه فراطبيعي است؛ يكي با چند قدم از پاي مي‏افتد و ديگري با سر مي‏دود؛

دلا در سِرّ عشق از سَرْ مينديش ٭٭٭٭ بده جان و زجانْ ديگر مينديش

چو سَرْ درباختي بشناختي سِرّ ٭٭٭٭ چو سِرّ بشناختي از سَرْ مينديش

همه بت‏ها چو ابراهيم بشكن ٭٭٭٭ هم از آذر، هم از آزر مينديش[17]

تجارت سودآور صاحبدلان

البته فاني را بهاي كالاي باقي قرار دادن، تجارت سودآوري است كه هرچند سوداگران مادّي به آن رضا نمي‏دهند، ولي صاحبدلاني كه در سويداي قلب آنان شوق حق نهادينه شد، به استقبال آن مي‏شتابند.

عقلي بودن ضرورت اصل امامت و نقلي بودن تطبيق آن بر مصاديق معين

اصل ششم. هرچند ضرورت اصل امامت و حتمي بودن عصمت امام و قطعي بودن ساير مسائلِ كلانِ كلامي را برهان عقلي به عهده دارد، ليكن تطبيق آن بر مصاديق معيّن و تعديد افراد و ازمنه و امكنه آنان را دليل معتبر نقلي عهده‏دار است، زيرا نَقْلِ معتبر، گذشته از امضاي ره‏آورد عقل قطعي امامت، خصوصيت‏هاي آن را بازگو نموده و جامعه بشري را به آن هدايت مي‏نمايد.

مشخص بودن تعداد امامان معصوم (ع) و نام هاي مبارك آنها

آنچه به طور يقين از اهل‏بيت وحي و عصمت(عليهم‌السلام) در اين‏باره رسيد، عبارت از آن است كه امامان معصوم(عليهم‌السلام) و جانشينان راستين رسول اكرم‏صلي الله عليه و آله و سلم دوازده نفراند و اسامي آن ذواتِ مقدس و تمام ويژگي‏هاي هويّت آنان ترسيم و تقرير شده است، و آنچه به طور قطع از تاريخ و سيره به دست مي‏آيد، اين است كه يازده نفر از آن امامان معصوم(عليهم‌السلام) به دنيا آمدند و امامت نمودند و با شهيد يا مسموم شدن ارتحال نمودند.

 آنچه به طور مسلّم از عقل و نقل روشن است، اين است كه هرگز جامعه انساني بدون امام معصوم(عليهم‌السلام) نخواهد بود و زمين هرگز از حجّتِ ذي‏عصمت خالي نيست.

تولد و حيات معصوم دوازدهم (ع)

نتيجه اين مبادي قطعي سه‏گانه اين است كه امام معصومِ دوازدهم متولد شد و زنده است و ظهور خواهد كرد، نه آنكه بعداً متولد گردد و نه آنكه قبلاً متولد شده و رحلت كرده باشد، زيرا هم پندار باطلِ عدم تولد ضلالت است و هم زعمِ آفِل فائل ارتحال غوايت، زيرا اوّلي را دشمنِ لَدُود ساخت و دومي را خائن و مزدور عَنُود پرداخت. شايد كينه‏توز مشتركِ جاهليت كهن و جديد كه طبق فرموده خداي سبحان هر روز نيرنگ تازه به بازار زر و زور عرضه مي‏كند؛ يعني يهود نژادپرست كه هم در صدر تاريخ و هم در ساقه آن خائنانه دسيسه كرد و مي‏كند، در آن سهيم بوده و هست؛ ﴿...ولا تَزالُ تَطّلعُ عَلي خائنةٍ منهم اِلّاقليلاً منهم﴾.[18]

فرق انتظار پيروان مكتب اهل بيت با ديگر منتظران

با اين تحليلِ هماهنگِ عقل و وحي، معناي انتظار پيروان اهل‏بيت عصمت و طهارت(عليهم‌السلام) با انتظار ديگران فرق عميق دارد، زيرا فرقه ناجيه منتظر طلوع شمس موجودِ مستور است و ديگران منتظر وجود ستاره معدوم، لذا حضرت ولي‏عصر(عج) به اعتقاد راسخ ما، مهدي موجود موعود است و طبق پندار ديگران فقط موعود است، نه موجود. تفاوت معناي انتظار در دو طيف مزبور، همان تفاوت عريق موجود و معدوم است كه نمي‏توان مرز آن را تحديد نمود، زيرا يكي عكس ماه را در قعر چاه مي‏بيند و به انتظار او فرو مي‏رود و ديگري رخ ماه را در سپهر مشاهده مي‏نمايد و به انتظار اوج، فرازمندانه عروج مي‏كند؛

دلا خود را در آيينه، چو كژبيني هر آيينه ٭٭٭٭ تو كژ باشي نه آيينه، تو خود را راست كن اوّل

يكي مي‏رفت در چاهي، چو در چَهْ ديد او ماهي ٭٭٭٭ مَه از گردون ندا كردش، من اين سويم، تو لاتَعْجَل

مجو مه را تو در پستي كه نبود در عدم هستي ٭٭٭٭ نرويد نيشكر هرگز، چو كارد آدمي حنظل[19]

امام زمان (ع) مظهر اسم اعظم

اصل هفتم. امام زمان‏(عج) همان انسان كامل معصومي است كه مظهر اسم اعظم خداست؛ نه طولاني بودن عمر پربركت آن حضرت گزندي به حيات وي مي‏رساند و نه غيبت آن ذات مقدس، آسيبي به آگاهي وي از پيدا و پنهان جامعه بشري، چون امام معصوم(عليه‌السلام) گذشته از سِمَت رفع نيازهاي علمي و عملي امّت، خليفه مطلق الهي است و نظير حضرت آدم(عليه‌السلام) و ساير خلفاي خداوند معلّم فرشتگان خواهد بود و ملائكه اصناف گونه‏گون‏اند كه مدبّرات امور نيز برخي از آنان به شمار مي‏آيند و مسئولان تدبير تكويني، تمام كارها را به امر خداوند انجام مي‏دهند.

تاثير انتظار در اصلاح امور غيب و شهادت

اثر انتظارِ وساطت و ترقّبِ دخالت حضرت ولي‏عصر(عج)، در اصلاح امور غيب و شهادت، آسمان و زمين، ارواح و ابدان فراوان خواهد بود؛ چه اينكه بركات بي‏شماري بر انتظار شفاعت آن حضرت در كارهاي مادي و معنوي، دنيوي و اخروي مترتّب است. براي نيل به چنان فيض و چنين فوز بايد مترنّم بود:

گر برود به هر قدم در ره ديدنت سري ٭٭٭٭ من نه حريف رفتنم از در توبه هر دري

تا نكند وفاي تو در دل من تغيّري ٭٭٭٭ چشم به خود نمي‏كنم تا چه رسد به ديگري[20]

ارزش انتظار و كرامت منتظر

ارج انتظار به كرامت منتظَر است و حُرمتِ تُرقّب به مقدار تأثير مُتَرَقَّبْ است، چون ولي‏عصر(عج) قلمرو تأثير او، اعم از معارفِ بود و نبود و مسائلِ بايد و نبايد است و منطقه وساطت وي، اعم از انسان و غيرانسان است و نصاب توانمندي او در اين است كه گستره آلوده تمام زمين به ظلم و جور را به پهنه پاك قسط و عدل تبديل مي‏كند و جهنم سوزانِ نظامِ سلطه را كه مايه پر شدن عرصه حيات بشر از غبار ستم و دود طغيان شده، با دست انتقام الهي خاموش و آرمانْ شهرِ بهشت‏گونه را كه لبريز از برابري و برادري و ميانه‏روي است، تأسيس مي‏نمايد، بنابراين منطقه انتظار مترصّدانِ حضرتِ ولي‏عصر(عج) كه جهان‏آراي واقعي است، به وُسْعَتِ قلمرو بشريّت است، زيرا همگان خواه و ناخواه به اميد طلوع چنان شمسي بي‏صبرانه به سر مي‏برند.

معرفتِ قديم را بُعدْ حجاب كي شود ٭٭٭٭ گرچه به شخص غائبي در نظري مقابلم

آخرِ قصدِ من تويي، غايتِ جهد و آرزو ٭٭٭٭ تا نرسم، زدامنت دست اميد نگسلم[21]

عدل افشاني حضرت ولي عصر (ع) در كلام اهل بيت (ع)

عدل‏افشاني حضرت بقيّةالله(ارواح من سواه فداه) در سخنان گهربارِ اهل‏بيت وحي و عصمت(عليهم‌السلام)، به ويژه حضرت حسين بن علي(عليه‌السلام) سيّد شهيدان شاهد، از غابر و قادم و سالف و آنف چنين آمده است: «لولم يَبْقَ من الدّنيا الاّ يومٌ واحدٌ لطَوّلَ الله ذلك اليومَ حتي يَخْرُجَ رجلٌ مِن وُلْدي فَيَمْلَأها عدلاً وقسطاً كما ملئت جوراً وظلماً، كذلك سمعتُ رسولَ‏اللهِ يقول» [22]؛ يعني ظهور قطعي خاتم اوصياي الهي براي آن است كه جامعه بشري به آرمان آفرينش خويش كه گستره عدل و داد و اَخْذ داد هر مظلوم از ظالم و جلوگيري از شكمبارگي جائر و گرسنگي مظلوم كه ميثاق مأخوذ خداوند از عالمان راستين دين است،[23] نايل گردد. منتظر چنين انسان معصومي بودن كمال مطلوب است؛ هرچه انتظار كامل‏تر تكاپوي حضور و ظهور بيشتر، آنكه متحجّرانه به سر مي‏برد، افسرده خواهد شد، آنكه اميدمندانه منتظر است، پويا مي‏گردد؛

آبي ميانِ جو روان، آبي لب‏جو بسته يخ ٭٭٭٭ آن تيزرو، اين سست رو، هين تيزرَو تانَفْسَري[24]

ميسور نبودن انتظار بدون عشق

البته نيل به چنان انتظار ارجمندي بدون حُبّ صادقِ بالغ كه از آن به عشق ياد مي‏شود، ميسور نيست و با آن همه مقصود حاصل است؛

از سَرِ پُستانِ عشق، چونك دمي شير يافت ٭٭٭٭ قامت سروي گرفت، كودكك يك مَهَه[25]

هماهنگي انتظار فرج با اميد و تنزه آن از آرزوي خام

اصل هشتم. انتظار فرج ولي‏عصر(عج) از بهترين عبادت‏ها است، معناي انتظارْ هماهنگ با اميد و منزّه از آرزوي خام است، قرآن كريم ضمن امضاي رجا، امنيّه را خُرافه مي‏داند؛ ﴿ليس بامانيّكم ولااماني اهل الكتاب﴾.[26] اُمْنيّه عبارت از آرزوي نپخته است كه با مبادي همراه نيست. اميد ميوه قابل نضج است كه با مقدمات پختگي آميخته است. مادر كه به رشد كودك خود اميدوار است، در شير دادن او كوتاهي نمي‏كند، باغبان كه به بالندگي نهال خويش اميد دارد، در غرس، هرس، آبياري و نگهداري آن قصور نمي‏نمايد. حضرت رسول‏اكرم‏صلي الله عليه و آله و سلم فرمود: «إنّما الاَمَل رحمةٌ من اللهِ لامّتي، لولا الاَمَلُ ما اَرْضعَتْ امٌّ ولداً ولاغَرَسَ غارسٌ شجراً».[27]

تكاپوي منتظر مهدي موعود موجود

بنابراين، منتظرِ واقعي طلوع مهدي موجود(عج) هماره در تكاپو است تا فرهنگ نابْ، از علم به عين آيد و از گوش به آغوش، لذا هر متخصص فنّ‏آوري، در ارائه صحيح تخصّصِ متعهّدانه، هيچ قصوري را روا نمي‏دارد و اگر حضرت امام صادق(عليه‌السلام) فرمود: «ليُعِدّنَ اَحَدُكم لخروج القائم(عليه‌السلام) ولوسهماً، فانّ الله اذا عَلِمَ ذلك من نيّته رَجَوْتُ لان يُنْسِي في عُمْرِه حتي يُدْرِكَه ويكونَ مِن اعوانه وانصاره)عليهم‏السلام(»[28]؛ يعني منتظر براي ظهور آن حضرت(عليه‌السلام) حتي يك تير هم كه شد، آماده نمايد...، صبغه تمثيل دارد، نه تعيين، زيرا آنكه تخصّص نظامي دارد، وظيفه او آمادگي رزمي است و آنكه فنّ‏آور اقتصادي است، رسالت او تمهيد حلّ تورم و رفع بيكاري و تعديل تقاضا و عرضه و تقليل فاصله رنج‏آور طبقاتي و تعطيل اِسراف و اِتراف و ترفّه است و آنكه مجتهد فقهي يا حقوقي يا سياسي است، مأموريت او جهل‏زدايي، ايستادگي در تجاه تهاجم فرهنگي و بالاخره تبيين، تعليل و حمايت عالمانه از مباني اعتقادي است. آنكه بين انتظار مثبت و منفي فرق مي‏نهد و انتظار تن‏پروري بدن را از انتظار سروري روح جدا مي‏داند، چنين مي‏سرايد:

طَمَع تن نوال تو، طمع دل جمال تو ٭٭٭٭ نظر تن به نان تو، هوس دل بَنان تو[29]

بنابراين، انتظار آباد از انتظار ويران فرسنگ‏ها جداست.

تحول همه جانبه ي جهان با ظهور امام عصر (ع)

اصل نهم. ظهور خاتم اوصيا همانند بعثت خاتم انبيا، تحوّل همه‏جانبه در جهان عصر خود را ايجاد مي‏كند. جهانيان داراي ملّت‏هاي متعدّد، نِحْلَت‏هاي متنوع‏اند، اصول الهي منسي، اصول انساني متروك، مواثيق بين‏الملل مهجور و قانون حاكم،خوي تفرعنِ ﴿قَدْ اَفْلَح اليوم مَن استعلي﴾ [30] است.

احياي مآثر قرآن و آثار عترت توسط آن حضرت

حضرت خاتم اوصيا(عليه‌السلام) قبل از هر چيز مآثر قرآن و آثار عترت، يعني ثقلين را كه طبق برخي از احاديث مرده و طبق بعضي از روايات مهجور مانده‏اند، احيا و مشهور مي‏نمايد؛ «يُحْيي ميتَ الكتابِ والسنة».[31] آنگاه آراي انديشوران و اميال و خواسته‏هاي صاحبان عزم و اراده را بر آن ميزان حق و قسطاس قسط و ترازوي صدق عرضه مي‏دارد، تا همگان جزم علمي و عزم عملي خود را معطوف بر آن دارد و اين همان عطف تاريخي به تمام معناي كلمه است كه حضرت اميرمؤمنان علي‏بن‏ابيطالب(عليه‌السلام)، برنامه رسمي مهدي‏منتظر(عج) را چنين ترسيم فرموده‏اند: «يَعْطِفُ الهوي علي الهُدي اذا عطفوا الهُدي عَلَي الهَوي ويَعْطِفُ الرأي علي القرآن اذا عطفوا القرآن علي الرأي».[32]

عرضه انواع دانش ها به وحي الهي و الهام مهدوي

در عصر ظهور مهدي موعود(عليه‌السلام) معرفت‏هاي حسّي و تجربي، دانش‏هاي رياضي و فيزيك، برهان‏هاي حكمت و كلام، شناخت‏هاي شهودي و عرفاني به مَلَكه علوم و سلطان معارف، يعني وحي قرآني و الهام مَهْدَوي‏(عج) معروض شده و افزايش يا كاهش آنها تعديل خواهد شد؛ چه اينكه در عصر طلوع آن حضرتْ محبت‏هاي عاطل و باطل، ارادت‏هاي كاسد و فاسد به حبّ صادق و بالغ، يعني محبّت خداوند سبحان و مظاهر اسماي حسناي او مبدّل خواهد شد؛ به اميد آن روز!

در پايان اين پيام ضمن تهنيت مجدّد و تكريم متقابل از برگزاركنندگان اين همايشِ وزين، به ويژه از نهاد نمايندگي مقام معظم رهبري در دانشگاه علوم پزشكي مشهد، و از دانشكده پرستاري و مامايي بجنورد و مراكز آموزش عالي بجنورد سپاس‏گزاري مي‏شود.

پروردگارا فرج ولي‏عصر(ارواحنافداه) را تسريع فرما!

رهبر معظم انقلاب، نظام مقدس جمهوري اسلامي ايران، مراجع بزرگوار تقليد، حوزه‏هاي فقهي، فرهنگي، دانشگاهي را در ظلّ امام زمان‏(عج) حفظ فرما!

دولت و ملت و مملكت و جوانان را از هر آسيبي حفظ نما!

ارواح مؤمنان، معلمان، مؤلّفان علوم الهي، امام راحل(قدس‌سرّه) و شهدا را با اولياي الهي محشور كن!

خطر بيگانگان، مخصوصاً استكبار جهاني و صهيونيست را به خود آنها برگردان!

انتفاضه فلسطين را به پيروزي برسان!

والسلام عليكم ورحمةالله

جوادي آملي

9/3/1381