حضرت آیت الله العظمی جوادی آملی با بیان اینکه احادیث اهل بیت جامعه را از پراکندگی، دو دلی و دو زبانی نجات می دهد، بیان داشتند: ما یك زندگی داریم كه این زندگی با یك معیار اصلی باید بگردد، آنچه ما را جمع می‌كند و محور اصلی ماست چیست؟ یك بیان نورانی از وجود مبارك امام صادق(سلام الله علیه) است كه حضرت فرمود: «تَزَاوَرُوا فَإِنَّ فِی زِیارَتِكُمْ‏ إِحْیاءً لِقُلُوبِكُمْ‏ وَ ذِكْراً لِأَحَادِیثِنَا» دور هم جمع شوید، از یكدیگر فاصله نگیرید; زیرا شما وقتی كنار هم جمع شدید چون شیعیان ما هستید حرف‌های ما را نقل می‌كنید، وقتی دور هم جمع شدید كلمات ما، مكتب ما را مطرح می‌كنید و زنده می‌كنید، «وَ أَحَادِیثُنَا تُعَطِّفُ بَعْضَكُمْ عَلَی بَعْض»[1] احادیث ما آن جاذبه را در شما ایجاد می‌كند كه جامعه را از پراكندگی، از دو دلی، دو زبانی و مانند آن نجات می‌دهد و عاطفه و گرایش نسبت به هم ایجاد می‌كند.

معظم له در ادامه بیان داشتند: احادیث اهل بیت(علیهم السلام) چیست كه ما را با هم جمع می‌كند؟ چه عاملی است كه ما را با هم جمع می‌كند؟ دنیا كه اساس آن بر تفرقه است، چه چیز است كه جامعه را با هم جمع می‌كند؟ در قرآن كریم یك بیان نورانی است كه آن دلمایه سخنان نورانی وجود مبارك امام صادق(سلام الله علیه) است و آن، این است كه وجود مبارك پیامبر از طرف ذات اقدس الهی مأمور شد به مردم بفرماید كه تمام تلاش‌ و كوشش‌هایی كه من كردم برای نجات شما بود، چیزی از شما نمی‌خواهم، مگر دوستی اهل بیت: ﴿قُلْ لا أَسْئَلُكُمْ عَلَیهِ أَجْراً إِلاَّ الْمَوَدَّةَ فِی الْقُرْبی﴾؛[2] یعنی اجر رسالت، محبّت و رقیق‌تر و دقیق‌تر و بالاتر از محبّت، عنوان مودّت است كه با خاندان من مودّت داشته باشید، این یك اصل وهمه ما معتقدیم و می‌دانیم كه اهل بیت از قرآن جدا نیست قرآن از اهل بیت جدا نیست. اگر رسول خدا فرمود: مُزد رسالت من، دوستی اهل بیت است چون اهل بیت از قرآن جدا نیست؛ یعنی مزد رسالت من، دوستی قرآن و عترت است، شما قرآن‌دوست باشید، علی و اولاد علی‌دوست باشید، این مزد رسالت من است، این‌چنین نیست كه وجود مبارك حضرت بفرماید، چیزی را من از طرف خدا برای اهل بیت آوردم كه قرآن ـ معاذ الله ـ آن را ندارد این‌طور نیست؛ پس اجر رسالت رسول گرامی(علیه و علی آله آلاف التحیة و الثناء) دوستی قرآن و عترت است.

آیت الله العظمی جوادی آملی ادامه دادند: اگر ما قرآن را دوست داریم چون كلام خداست، پس متكلّم را هم دوست داریم و اگر اهل بیت را دوست داریم چون خلیفه الهی‌اند، بعد از رسول خدا خلیفة الخلیفه هستند و اگر كسی خلیفه الهی را دوست داشت؛ یعنی مستخلف‌عنه را دوست دارد؛ پس تمام این مودّت‌ها و محبّت‌ها برمی‌گردد به محبّت و مودّت الهی كه ما خدادوست باشیم و چون ذات اقدس الهی با همه هست، این دوستی یك دوستی جهانی خواهد بود.

ایشان اظهار داشتند: جهان را محبّت اداره می‌كند نه جنگ، جهان را كُشتن و خون اداره نمی‌كند. بارها ملاحظه فرمودید، اینها مكرّر در مكرّر شروع كردند به جنگ‌های اصلی و نیابتی چه جنگ جهانی اول چه جنگ جهانی دوم، دیدند كار با كشتن پیش نمی‌رود با گذشت پیش می‌رود، جامعه را محبّت اداره می‌كند. مدینه كه به معنی مدنیت، تمدّن و تدین است اول كه مدینه نمی‌گفتند. وقتی حضرت از مكه به مدینه می‌آید، اسم این مدینه «یثرب» بود، ﴿یا أَهْلَ یثْرِبَ لا مُقامَ لَكُمْ﴾[3] اسم آن یثرب بود؛ وقتی تدین، مدنیت و تمدّن آمد این منطقه شده مدینه؛ ذات اقدس الهی برای گرامیداشت مكتبی كه در این شهر رواج پیدا كرد، فرمود مردمِ این شهر مهاجردوست‌ هستند: ﴿یحِبُّونَ مَنْ هاجَرَ إِلَیهِمْ﴾[4] كسانی كه از مكه به مدینه آمدند مردم مدینه محبّتشان نسبت به مهاجرین عملی و علنی شد، اینها ﴿وَ یؤْثِرُونَ عَلی‏ أَنْفُسِهِمْ وَ لَوْ كانَ بِهِمْ خَصاصَةٌ﴾[5] ولو خودشان خیلی هم نیازمند باشند آن ویژگی‌های مالی و مختصّات اقتصادی خودشان را به این مهمان‌های اهل هجرت می‌دهند.

 آیت الله العظمی جوادی آملی در ادامه بیان داشتند: جهاد اگر بالاتر از هجرت نباشد كمتر از هجرت نیست، وقتی تمدّن در این است كه مردم یك منطقه هجرت و مهاجرت را دوست داشته باشند، یقیناً جهاد و مجاهدها را هم دوست دارند، اینها محبّ مجاهدت‌ها و مجاهدان هستند و اگر كسی جهاد را دوست داشت و شهادت شهدا را دوست داشت، مردمی كه در فراز و منطقه‌های علمی به سر می‌برند، عالمانه زندگی می‌كنند، مركّب آنها اگر از خون شهید بالاتر نباشد كمتر نیست كه مِداد علما ارجح و افضل است تمدّن اگر در این است كه مردم یك شهر مهاجر را دوست داشته باشند، تمدّن در این است كه مجاهد را هم دوست دارند، تمدّن در این است كه علم و اهل علم را دوست دارند، حوزه‌های علمیه را دوست دارند، طلاّب را دوست دارند و اگر كسی طلبه‌ها و عالِم‌ها و حوزه‌ها را دوست داشت خودش سعی می‌كند در این سِلك بیاید كه بسیاری از این عزیزان ما الآن در همین سِلك هستند، وقتی انسان اینها را می‌بیند خستگی‌های انسان رفع می‌شود، اینها كسانی‌اند كه حاملان علم‌، شاگردان امام صادق، شاگردان امام رضا هستند كه اگر قلمی داشتند، مركّبی داشتند، از قرآن و عترت بر چهره كاغذ چیزی نوشتند اجر آنها اگر بیش از هجرت و جهاد نباشد كمتر نیست. اینها همه از دستورات وجود مبارك امام هشتم است كه فرمود جامعه را محبّت اداره می‌كند وگرنه سنگ روی سنگ بند نمی‌شود، با خشونت نمی‌شود جامعه را اداره كرد. می‌بینید مردم مدینه را وقتی قرآن می‌خواهد مدح كند با این زبان مدح می‌كند كه ﴿یحِبُّونَ مَنْ هاجَرَ إِلَیهِمْ﴾ مهاجرانی كه هجرتِ اینها در راه ذات اقدس الهی است اینها دوست دارند.

ایشان بیان داشتند: همانطور که در جهاد با نفس، جهاد اصغر داشتیم و اوسط داشتیم و اكبر، هجرت‌ها هم این‌چنین است، هجرت صغرا داریم و وسطا داریم و كبرا; بهترین هجرت این است که انسان در حوزه درون خود از كمالی به اكملیت هجرت كند. هجرت‌های میانی آن است كه از جهل علمی به علم هجرت كند، از جهالت عملی به عمل صالح هجرت كند اینها هجرت‌های وسطاست، هجرت‌های صغرا هم كه وضع آن مشخص است.

منبع: آرشیو سخنرانی معظم له

[1] . الکافی(ط ـ الاسلامیه)، ج2، ص186.

[2] . سوره شوری، آیه23.

[3] . سوره أحزاب، آیه13.

[4] . سوره حشر، آیه9.

[5] . سوره حشر، آیه9.