پایگاه اطلاع رسانی اسراءـ سرویس دین و اندیشه: حضرت آیت الله العظمی جوادی آملی با اشاره به این مطلب که دین ممثّل خود وجود مبارک سید الشهداء(ع) است مرقوم داشتند:

چون امام حسین (علیه السلام) دین ممثَّل و عینیت دین بودند، می خواستند كه اسلام با همین ویژگی خود در جامعه عینیت پیدا كند. برنامهٴ قیام سالار شهیدان را تنها قرآن مجید و سنّت رسول گرامی (صلی الله علیه و آله و سلم) تنظیم و تدوین كرده است؛ چنان كه تنها راه این قیام را نیز قرآن ارائه داده است؛ یعنی اگر قرآن مسألهٴ حج و یا نماز را مطرح می کند، باید ابتدا كسی حج سالم و یا نماز با همه حدود و شرایطش در خارج برگزار کند تا دیگران ببینند و فرا بگیرند.

ایشان در ادامه خاطر نشان کردند: بر این اساس، مسألهٴ جهاد نیز نیازمند تمثّل عینی است تا كسی كه جهاد متمثّل است به دیگران بگوید: جهادتان را از من بگیرید. همان طور كه نماز و حج انجام شد و مردم دیدند و پیروی كردند، جهاد و دفاع مقدّس نیز باید عملا ً اجرا شود تا مردم آن را ببینند و به مجاهدان نستوه آن صحنه اقتدا و تأسّی كنند و جهاد خالص حسین بن علی (علیهماالسلام) همتای جهاد ناب نبوی و علوی بود كه جامعهٴ آن روز تجربه كرده است.

صاحب تفسیر تسنیم با استناد به آیه شریفه قرآن کریم به رکن اساسی جهاد اشاره داشته و مرقوم داشتند:

در مسألهٴ دفاع مقدّس، مهم ترین شرط این است كه انسان، دین خدا را از خود بهتر بداند و بیش تر دوست بدارد و حیات دین نزد او محبوب تر از حیات دنیایی او باشد كه این حدّ از معرفت و نیز عملْ آسان نیست. خدا در قرآن فرمود: شما اگر به خود، فرزندان، قبیله و عشیره یا برادر و پدر و... بیش از خدا و پیامبر علاقه مندید، منتظر رسیدن امر خداوند باشید؛ ﴿فتربّصوا حتّی یأتی الله بأمره﴾[1]؛ یعنی ركن اساسی جهاد این است كه دین خدا نزد شما محبوب تر از حیات دنیایی باشد و حفظ دین، عزیزتر از حفظ خانه و مركز كار.

معظم له در نتیجه گیری این بخش از مباحث تفسیر نهضت سالار شهیدان، به بُعد تربیتی این مسئله مهم نیز پرداخته و اذعان داشتند: روش مناسب تربیتی این است كه ابتدا كسی به این قانون عمل كند و در حدّ خود قانون ممثّل شود تا دیگران ببینند كه می شود به گونه ای زندگی كرد كه دین خدا عزیزتر از حیات دنیا باشد، بنابراین سالار شهیدان (علیه السلام) نمونهٴ تامّ این صحنه است؛ یعنی اگر رسول اكرم (صلی الله علیه و آله و سلم) فرمودند: «خذوا عنّى مناسككم»[2] یا «صلّوا كما رأیتمونى أُصلّى»[3]، در جریان جهاد و دفاع نیز گرچه عملا ً همین اصل را فرمودند، امّا فرزند ایشان نمونهٴ بارز این مسأله است كه عملا ً فرموده است: خذوا عنّى دفاعكم و جهادكم؛ یعنی آیین جنگ را از من فرا بگیرید. من به شكلی زندگی می كنم كه تلخی حیات با ظالمان در ذائقه ام محسوس است. آن حضرت (علیه السلام) فرمودند: ذائقهٴ دل و شامّهٴ جان من سالم است و در تشخیص و تمییز روح و ریحان از رایحهٴ مُنْتِن و عَفِن، نیازی به دیگران ندارم.

از این رو، نفس كشیدن در فضای ستم برای من دردآور است و زندگی در نظام گناه برایم تلخ و دشوار است؛ «إنّى لا أری الموت إلاّ سعادة و الحیاة مع الظّالمین إلاّ برماً»[4]. من از زندگی در نظام ستم به ستوه می آیم؛ مانند پرندهٴ زندانی در قفس صیاد. گرچه شهروندان دیگر در قفس طاغیان عصرند، امّا چون قدرت پرواز ندارند از ماندن در قفس احساس رنج نمی كنند. آن ها چون بال و پر ندارند، فقط در محدودهٴ زندان یا در محدودهٴ قفس به اندازهٴ لازم می خزند، ولی اگر دَرِ قفس یا زندان هم باز باشد، آن ها قدرت پرواز ندارند؛ چون قلمرو دید آن ها بسته است و منطقهٴ حركت آنان محدود. برای آن ها نظام باز و بسته یكسان است؛ امّا من كه توان پر كشیدن دارم، احساس می كنم كه در قفسم و از محبوس بودن در رنجم و برای آزادی كوشش می نمایم.

-------------------------------------

منبع: کتاب شکوفایی عقل در پرتو نهضت حسینی، اثر معظم له

[1] . سورهٴ توبه، آیهٴ 24.

[2] . عوالی اللئالی، ج 1، ص 215.

[3] . بحارالأنوار، ج 85، ص 279.

[4] . كلمات الإمام الحسین (علیه السلام)، ص356.