زوجه طي سند عادي مهريه، نفقه و كليه حقوق خود را به همسرش حلال نموده است. زوجه مدّعي است اين سند و نوشته با تهديد و اجبار از سوي همسر از وي اخذ گرديده و اين در حالي است كه هيچ شاهدي بر اين مدّعا وجود ندارد.

اولاً حلال نمودن، ناظر به ابراء است يا هبه؟

ثانياً با وجود اجبار و عدم حضور شاهد، چه وضعيتي بر سند مذكور حاكم است؟

ثالثاً آيا نفقه آينده و حقوق محقق نشده را مي‌توان ابراء يا هبه نمود يا خير؟

1. حلال كردن چيزي كه در ذمّه شوهر است ابراء است و برگرداندن عيني كه از شوهر گرفته است، هبه مي‌باشد.

2. اگر بيّنه يا قرائن اطمينان‌آور ديگري بر اجبار باشد، سند مزبور بي‌اعتبار بوده و مدّعاي زن ثابت مي‌شود، وگرنه شوهر در محكمه سوگند ياد مي‌كند و مدّعاي زن بي‌اثر خواهد بود.

3. حقوق آينده را به لحاظ فرض ثبوت مي‌توان ابراء كرد، هر چند نمي‌توان مانع تحقق آن‌ها با حفظ مقتضي‌شان شد. 1/9/86