محتوای سایت

بسم اللّه الرحمن الرحيم وبه نستعين در اين مقاله به برخي مسائلي پرداخته مي‌شود كه بر مبناي حكمت متعاليه قابل استنباط است. اين مسائل يا در آثار صدرالمتألّهين و حكماي بعد از او مورد تعرض واقع نشده يا آنكه در مركز توجّهات و مباحثات فلسفي قرار نگرفته‌اند، و لكن مسائل مهمي هستند كه مي‌توانند مسير بسياري از مطالب فلسفي را تغيير دهند. نسبي بودن تقسيم وجود به...

محتوای سایت

بسم اللّه الرحمن الرحيم يكي از براهين قاطع و خلل ناپذير بر توحيد پروردگار متعالي، همانا برهان تمانع است كه قرآن حكيم بدان عنايت فرموده و متفكران اسلامي را به بحث و كنجكاوي در آن باره وادار نموده است؛ لذا در بحثهاي تفسيري يا جست‌وجوهاي عقلي به آن اهتمام ورزيده و همواره از آن مخزن[1] الهي بهره‌هاي گوناگوني برده و مي‌برند و از عمق آن درياي ژرف، گوهرهاي...

محتوای سایت

بسم اللّه الرحمن الرحيم   مقدمه علمي كه در پيرامون قرآن بحث مي‌نمايد و موضوعش قرآن و محمول آن عوارض و اوصاف ذاتي قرآن است، تفسير ناميده مي‌شود و در علوم برهاني چاره‌اي جز موضوع حقيقي نيست تا محمولات پراكنده در اثر عروض ذاتي آنها نسبت به آن موضوع حقيقي هماهنگ شوند و مجموعهٴ آن مسائل علم واحد را تشكيل دهند؛ ولي در علوم اعتباري، وحدت اعتباري موضوع...

محتوای سایت

بسم اللّه الرحمن الرحيم   قرآن بهترين معرف خويش بهترين معرّف براي شرح اوصاف قرآن كريم، همانا خود قرآن مجيد است و اگر در سخنان عترت طاهره(عليهم‌السلام) توصيف قرآن مشهود است، باز به استناد خود قرآن حكيم است؛ ليكن بهره‌برداري از آن به عهدهٴ همتاي وي، يعني ثقل اصغر مي‌باشد كه به نوبهٴ خود، قرآن ناطق‌اند و در هيچ مرحله از مراحل كمال هستي از قرآن جدا...

محتوای سایت

بسم اللّه الرحمن الرحيم   مقدمه                      تفسير قرآن كريم در گرو معرفت آن است و چون شناخت آن درجات گوناگوني دارد بنابراين تفسير آن نيز مراتب مختلف خواهد شد. شناخت قران براثر اتحاد با آن بعضي قرآن را در اثر اتحاد با حقيقت آن...

محتوای سایت

بسم اللّه الرحمن الرحيم و ايّاه نستعين   مقدمه فطري بودن حق شناسي و حق طلبي يكم. آنچه در آفرينش جان بشر تعبيه شد، گوهر گرانقدر حق‌شناسي و حق‌طلبي است و هرگز بطلان پذيري در ذات او عجين نشد؛ بلكه براي وي عارضي و تحميلي است؛ گرچه ممكن است هم‌خوي قبيح براي برخي از قواي نفساني او ملكه شده و از باب اتحاد متخلّق و خُلق به منزلهٴ صورت نوعي او محسوب شده...

محتوای سایت

بسم اللّه الرحمن الرحيم بخش اول تأثير حكما در احياي تفكّر اسلامي فصل اوّل. منطق احساس و منطق عقل آنان كه با چشيدن طعم گواراي آب حيات زنده‌اند و هرگز نمي‌ميرند، بلكه مرگ را همواره طرد كرده و آن را محو نموده‌اند؛ «إنّه يموت مَن مات منّا و ليس بميّت ويبلي من بَلِيَ منّا و ليس ببالٍ» [1] و حيات آنان زندگي علم است و در پرتو زندگي آنها هرگونه جهل و باطل...

محتوای سایت

بسم الله الرحمن الرّحيم وإيّاه نستعين   حمد خداي حكيم را سزاست كه حكمت را خير كثير قرار داد. تحيّت پيامبران الهي، به ويژه حضرت ختمي‏نبوّت را به جاست كه معلّمان كتاب و حكمت‌اند. درود بر اُسْره عصمت(عليهم‌السلام)، مخصوصاً حضرت ختمي امامت مَهْدي موجود موعود را رواست كه با گسترش مائده تعليم، مأدُبه حكمت را به انديشوران جامعه عطا مي‌كنند؛ به اين ذوات...

محتوای سایت

بسم اللّه الرحمن الرحيم موجي كه در آب دريا ظهور مي‌كند و زبانه‌اي كه از شعله آتش برمي‌خيزد و رشدي كه در جوانه گياه بيابان پيدا مي‌شود و پختگي كه در ميوه بوستان پديد مي‌آيد و طلوع و غروبي كه در اختران خاوري و باختري به چشم مي‌خورد و سرانجام، انديشه‌هاي گوناگون و اراده‌هاي فراواني كه سر از ديار آگاهي و عزيمت برآورده و در كرانه غفلت يا فسخ عزيمت فرو...

محتوای سایت

بسم اللّه الرحمن الرحيم همان‌طوري كه چيزي در قلمرو هستي مانند خداوند حكيم نيست، هيچ بحثي نيز مشابه بحث در پيرامون آن مبدأ نامحدود و هستي بي‌كران نيست و در بيانات حكيمانه رهبران آسماني، دستورات سودمندي در اين باره رسيده كه چون احدي عديل و شريك خداوند  تعالي  نيست، ثواب چيزي بيشتر از شهادت به توحيد نمي‌باشد[1] و اگر تمام آسمانها و آباد كنندگان...

محتوای سایت

بسم الله الرحمن الرحيم وايّاه نستعين حمدْ خدايي را كه تمام حقيقتِ هستي است: ﴿هو الأوّل و الآخر و الظاهر و الباطن﴾[1] و سپاسْ معبودي را كه با همه اشيا و اشخاص هست: ﴿هو معكم أينما كنتم﴾ [2] و ثنا آفريدگاري را رواست كه هر چيزي جز او فاني و هالك است: ﴿كل من عليها فان ٭ و يبقي وجه ربّك ذو الجلال و الإكرام﴾ [3]، ﴿كل شي‏ء هالك إلاّ وجهه﴾ [4] و ستايش پروردگاري...

محتوای سایت

بسم الله الرحمن الرحیم وایّاه نستعین   تفاوت درجات علم 1. علم گرچه هستی مجرّد است و تمام درجات هستی، مخصوصاً هستی منزّه از لوث مادّه، کمال است، لیکن کمال، خود دارای مراتب فراوان است که برخی از آنها راجع به مرحله عقل انسان، و بعضی دیگر راجع به مرحله وهم و خیال و مانند آن است، و هرگز علمی که در حدّ تجرّد وهمی یا خیالی است، همتای دانشی که در حدّ...

محتوای سایت

أَعُوذُ بِاللَّهِ مِنَ الشَّيْطَانِ الرَّجِيم بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيم «الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعالَمِينَ‏ وَ صَلَّی اللَّهُ عَلَی‏ جَمِيعِ الْأَنْبِيَاءِ وَ الْمُرْسَلِين‏ وَ الْأَئِمَّةِ الْهُدَاةِ الْمَهْدِيِّين سِيَّمَا خَاتَمُ الْأَنْبِيَاءِ وَ خَاتَمُ الْأَوْصِيَاء (عَلَيْهِما آلَافُ التَّحِيَّةِ وَ الثَّنَاء) بِهِمْ نَتَوَلَّی‏ وَ...

محتوای سایت

بسم الله الرحمن الرحيم   1. در نظام تكوين، هر معلولي بنده علت خود بوده، در حدوث و بقا آن را پيروي مي‌كند و در ذات و صفت و فعل فرمان آن را مي‌برد؛ هيچ‌گونه گسستگي در رشته عليّت راه ندارد، نه علّت از اشراف و افاضه بازمي‌ماند و نه معلول از انقياد و خضوع سربازمي‌زند. انقياد جهان هستي در برابر خداوند بي‌نيازي معلول  كه صرف نياز به علّت است ...

محتوای سایت

بسم الله الرّحمن الرّحيم و ايّاه نستعين   الحمد لله رب العالمين و الصلاة و السلام علي جميع الأنبياء والمرسلين والأئمّة الهداة المهديّين؛ سيّما خاتم الأنبياء وخاتم الأوصياء عليهما آلاف التحيّة والثناء، بهم نتولّي و من أعدائهم نتبرّء إلي الله. حيات قرآني و سيرهٴ تفسيري اين‌جانب، عبدالله جوادي آملي به‌طور اجمال در طيّ چند فصل، چنين تحرير مي‌شود. ...

محتوای سایت

بسم اللّه الرحمن الرحيم   مظهريت انسان در همه اسماي جماليه و جلاليه الهي پروردگاري كه سراسر جهان امكان را آفريد، نشانهٴ جمال خويش را در پهنهٴ آفرينش ارائه داد كه هم به خلقت فراگير اشاره كرد: ﴿اللّه خالق كل شي‌ءٍ﴾[1] و هم به زيبايي گستردهٴ جهان امكان: ﴿الذي أحسن كل شي‌ء خلقه﴾[2]؛ ولي دربارهٴ خصوص انسان كه مي‌تواند كون جامع شود، عنايت خاصي مبذول...

محتوای سایت

بسم اللّه الرحمن الرحيم   در نظام هستي كه اساس آن بر حق و صدق استوار است، گفتار و نوشتاري از تأثير راستين برخوردار است كه از حقّ و صدق بهره مند باشد. مقدار بهره وري هر چيز از حقّ و صدق، به اندازه پيوند وجودي آن شي‌ء با حقّ محض و صدق صِرف است كه همان خداي سبحان باشد؛ لذا، وحي الهي از هر گفتاري صادق تر مي باشد: ﴿و مَن أصدقُ من اللهِ قيلاً﴾.[1] چون...

محتوای سایت

بسم الله الرّحمن الرّحيم  و ايّاه نستعين   حمدْ خداي حميدي را سزاست كه نَغْبه‌اي از تسنيم عِنايت همگان را به نغمه ثناخواني واداشت: ﴿اِنْ من شي‌ء اِلّا يُسَبّح بحمده﴾[1]. تصليه و تسليم انبياء به ويژه حضرت ختمي‌مرتبت و اهل بيت عصمت او را رواست كه نَفْثه‌اي از مصباح هدايت آنانْ مبتلايان به ﴿أربعين سنةً يَتِيْهون في الأرض﴾ [2] را با انذارِ...

محتوای سایت

بسم الله الرّحمن الرّحيم نكاتي پيرامون تفسير قرآن كريم[1] اختصاص بهره مندي از قرآن به پرهيزگاران يكم. قرآن مجيد، مظهر رحمت مطلق خداي رحمان است؛ ﴿الرّحمنُ ٭ عَلّم القرانَ﴾؛[2]ليكن بهره‌مندان از آن فقط پرهيزگاران‌اند؛ ﴿هُديً للمتّقين﴾.[3] همان‌طور كه رسول اكرم(صلي الله عليه و آله و سلم) مظهر اسم اعظم خدا مي‌باشد، لذا رحمتِ جهان‌شمول خداست: ﴿و ما...

محتوای سایت

اعضاي سازمان نظام پزشكي جمهوري اسلامي ايران هر ساله مبلغي را تحت عنوان حقّ عضويت مي‌پردازند. اين مبلغ در هر سال بنا به مصوبه شورايعالي نظام پزشكي افزايش مي‌يابد. حال اگر برخي از اعضا حقّ عضويت خود را با تأخير چند ساله پرداخت نمايند آيا از نظر شرعي دريافت حقّ عضويت سال‌هاي قبل به ميزان حقّ عضويت مصوب سال آخر بابت ديركرد جايز مي‌باشد؟ اگر مبلغ معيّن به...

محتوای سایت

بسم الله الرحنم الرحيم   شرايط نقد کتاب و عقايد قلبي مؤلف مقدّمه نقد و بررسي مطالب هر كتاب، غير از تحقيق پيرامون آراء شخصي مؤلف آن است؛ زيرا براي اظهار نظر دربارهٴ مضمون هر نوشته‏اي صِرفِ ظهور لفظي و رعايت قواعد محاوره قوانين ادبي آن كافي است. ليكن داوري در زمينهٴ عقايد قلبي مؤلفِ آن، گذشته از توقف بر امور ياد شده، مبتني بر شرايط ديگري نيز هست...

محتوای سایت

بسم الله الرّحمن الرّحيم   مقدّمه باطل و هالک بودن ماسوي الله 1. چون خداوند سبحان هستي محض است و همه كمالها به هستي برمي‌گردد، بنابراين، خداي متعالي كمال صرف است و چون نيستي، شرّ و نقص است و همه نقصها به نيستي برمي‌گردد، بنابراين، هرچه غير از خداوند سبحان و اوصاف و اسماي حسناي حضرتش باشد، باطل و هالك است و بايد از آنها پرهيز نمود؛ ﴿قُلِ اللّهُ...

محتوای سایت

بسم الله الرحمن الرحيم   مقدّمه زير بناي همه شئون جامعه انساني، اعتقاد اوست و پايه تمام اعتقادهاي الهي عقيده به وجود خداوند مي باشد و قصور يا تقصير در ادراك بعضي از مبادي تصوري يا تصديقي براهين اثبات واجب، مايه نقد يا سبب شك و ترديد نسبت به اعتقاد الهي مي شود. بهترين راه براي رسيدن به خداوندي كه وجودش از هر چيزي روشن تر و حضورش براي هر شي‏ء، در...

محتوای سایت

بسم اللّه الرحمن الرحيم و اياه نستعين   تقسيم نماد به حقيقي و اعتباري و احکام هريک 1. نماد به دو قسم حقيقي و اعتباري تقسيم مي‌شود. از موجود حقيقي به صورت نماد اعتباري مي‌توان استفاده كرد؛ يعني نماد اعتباري مي‌تواند وصف موجود حقيقي باشد، و لكن موجود اعتباري نمادي حقيقي نمي‌تواند باشد؛ زيرا نماد حقيقي امري تكويني است و امر تكويني، هرگز وصف موجود...

محتوای سایت

بسم الله الرحمن الرحيم واياه نستعين   ياد خدا بارزترين مصداق پرستش عبادت خداوند كه در چهره‌هاي گونه‌گون تجلّي مي‌كند، در صورت «ذكر» نيز به عنوان خاص ظهور دارد؛ به طوري كه ذكر خداي سبحان از بارزترين مصاديق پرستش او است. ذكر خداوند، همانند بخش ديگر از عبادت، به انحاي متعدد قسمت مي‌شود؛ مانند ذكر عام و ذكر خاص؛ ذكر عام آن است كه اختصاصي به موجود...

محتوای سایت

بسم الله الرحمن الرحيم و اياه نستعين بحث پيرامون راز هر چيزي، فرع وجود آن است، زيرا معدوم بي‌راز است. نماز از آن جهت كه داراي وحدت اعتباري بوده و وحدت مساوق هستي است، از وجود حقيقي بهره‌اي نداشته، قهراً رازي هم نخواهد داشت؛ ليكن از آن حيث كه داراي ريشه تكويني است، و آن مبدأ تكويني و موجود حقيقي، در منطقه اعتبار به صورت مجموع حركت‌ها و سكون‌ها و گفتارهاي...

محتوای سایت

بسم الله الرحمن الرحيم واياه نستعين   لذّت هاي مقطعي در مسير انسان سالک 1. پيمودن راه دور، همراه با رنج فراوان است. راهنماي راستين كسي است كه به منظور تحمّل رنج راه، لذّت موسمي را به سالك بچشاند، تا از خستگي راه گذشته بكاهد و نشاط طي راه آينده نيز فراهم گردد، تا رفته رفته به راهي طريق بفهماند كه نشاطِ ثابت پايان راه است و اين لذّت‌هاي مقطعي، نه...

محتوای سایت

بسم الله الرحمن الرحيم و اياه نستعين قال رسول الله‏(صلّي الله عليه وآله وسلّم): «رأس الحكمة مخافة الله عزّوجلّ».[1] كمالي كه حيات پاك و جاويد انسان را تأمين كند، علم الهي است، زيرا عالم الهي در صحنه توحيد خداوند، چون فرشتگان گواه وحدانيت حق‏تعالي است؛ ﴿شهدَ الله أنّه لا إلهَ إلاّ هُوَ و الملئكةُ و اُولوُا العلمِ قائماً بالقسطِ لا إله إلاّ هو... ﴾ [2]...

محتوای سایت

به گزارش خبرنگار پایگاه اطلاع رسانی اسراء: دومین دوره طرح «گفتمان نخبگان علوم انسانی» با پیام تصویری حضرت آیت‌الله العظمی جوادی‌آملی در سالن همایش‌های دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم برگزار شد. آیت‌الله العظمی جوادی‌آملی در این پیام بر تمایزات علوم انسانی اسلامی و غیر اسلامی پرداختند و توجه به علوم انسانی اسلامی را امری ضروری توصیف کردند. ایشان در...

محتوای سایت

أَعُوذُ بِاللَّهِ مِنَ الشَّيْطَانِ الرَّجِيمِ بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيم‏ «الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعالَمِينَ‏ وَ صَلَّی اللَّهُ عَلَی‏ جَمِيعِ الْأَنْبِيَاءِ وَ الْمُرْسَلِين‏ وَ الْأَئِمَّةِ الْهُدَاةِ الْمَهْدِيِّين سِيَّمَا خَاتَمُ الْأَنْبِيَاءِ وَ خَاتَمُ الْأَوْصِيَاء عَلَيْهِما آلَافُ التَّحِيَّةِ وَ الثَّنَاء بِهِمْ نَتَوَلَّی‏ وَ...

محتوای سایت

اعوذ بالله من الشيطان الرجيم بسم الله الرحمن الرحيم‏ «الحمد لله ربّ العالمين و صلّي الله علي جميع الأنبياء و المرسلين و الأئمة الهداة المهدييّن سيّما خاتم الأنبياء و خاتم الأوصياء عليهما آلاف التحيّة و الثّناء بهم نتولّي و من أعدائهم نتبرّء الي الله». من مقدم شما نخبگان و فرهيختگان و منتظران وجود مبارک وليّ عصر(ارواحنا فداه) را گرامي مي‌دارم و از...

محتوای سایت

بسم الله الرحمن الرحيم فصل يكم. تعريف فلسفه از ديدگاه فلاسفه اسلامي تعريفهاي مختلفي براي فلسفه ياد شده است. سبب اختلاف تعريف آن، اموري‌ست كه به برخي از آنها اشاره مي‌شود: 1. چون فلسفه جهان بيني است و جهان بيني متفرع بر اصل شناخت‏شناسي است، آراي گوناگون صاحب نظران، در مقدار توان شناخت بشر از حقايق جهان مايه اختلاف آنان در تعريف فلسفه شده است. 2. چون...

محتوای سایت

بسم الله الرحمن الرحيم جايگاه شناخت شناسي شناخت‌شناسي در مقام اثبات، بعد از بسياري از مسائل عقلي قرار دارد؛ زيرا مقدمات فراواني دارد كه بدون آنها تحصيل مسئله شناخت دشوار است، ولي از نظر ثبوت بر همه آنها مقدم است؛ زيرا تا نظريه معرفت حلّ نشود و مقدار نيل بشر به شناخت خود و خارج از خود تبيين نگردد، هرگز طرح مسائل فلسفي و كلامي و... سودي ندارد. كسي كه در...

محتوای سایت

بسم الله الرحمن الرحيم و إياه نستعين الحمد لله رب العالمين و صلّي الله علي جميع الأنبياء والمرسلين والأئمة الهداة المهديّين سيّما خاتم الأنبياء وخاتم الأولياء، بهم نتولّي و من أعدائهم نتبرّء إلي الله.   فصل اول. حكمت متعاليه و حكيم متألّه 1. همان‌طور كه عنصر اصلي حكمت متعاليه را برهان، عرفان و قرآن تشكيل مي‌دهد، گوهر اصيل حكيم متألّه را تحقّق به...

محتوای سایت

بسم اللّه الرحمن الرحيم   1. هرگاه انديشمندان بشري از هوشمندي فطري برخوردار باشند و هوشمندان فطري درست بينديشند، راه كمال انساني را مي‏بينند و با پيمودن آن به هدف مي‏رسند، ولي اگر متفكري هوشمندفطري نبود يا هوشمندي‏فطري به تحصيل دانش نپرداخت، تشخيص راه راست برايش دشوار بوده، پيمودن او بر فرض تشخيص، سخت و نيل به هدف نهايي، از هر دوي آنها سنگين‏تر...

محتوای سایت

بسم اللّه الرحمن الرحيم   چيزي كه روشن‌تر از هر نور و آشكارتر از هر ظهور است، همانا خداوند متعالي است؛ زيرا هر نوري، خواه ظاهري مانند شعاع خورشيد و نظاير آن و خواه باطني مانند پرتو خرد و وحي و...، آفريده ذات بيكران ايزد منّان است، قهراً در اصل هستي و آثار آن به مبدأ هستي بخش خود نيازمند بوده و هستند و نمي‌توانند روشن‌تر از مبدأ خود باشند.[1] از...

محتوای سایت

بسم اللّه الرحمن الرحيم   1. حج يكي از بارزترين و ظاهرترين برنامه‌هاي جهان شمول اسلام است و چون اسلام، تنها ديني است كه از طرف پروردگار عالم نازل شده و تنها مكتبي است كه در بردارنده تمام كمالات انساني است و يگانه ديني است كه تمام اديان غير اسلامي را تحت الشعاع قرار داده و بر همه آنان چيره گشته است و در تمام پهنه جهان، قابل اجرا و در تمام گستره...

محتوای سایت

بسم الله الرّحمن الرّحيم وإيّاه نستعين   الحمد لله الّذي هدانا لهذا و ما كنّا لنهتدي لولا أن هدانا الله؛ و صلّي الله علي جميع الأنبياء و المرسلين و الأئمّة المهديّين؛ سيّما خاتم الأنبياء وخاتم الأوصياء عليهم آلاف التحيّة والثناء بهم نتولّي و من أعدائهم نتبرء إلي الله. شناخت انسان 1. انسان، نه از لحاظ تجرد هستي همسان فرشته‌هاست كه نيازي به...

محتوای سایت

بسم اللّه الرحمن الرحيم و به نستعين   1. موادّ حقوقي از اصول و مباني خاص به عنوان تفريع آن اصول و نيز به عنوان ارجاع موادّ اجتهادي حقوق به آن مباني، استنباط مي‌شوند. اصول و مباني مزبور نيز از منابع خاصّ اجتهادي به دست مي‌يند. منابع اجتهاد، همان‌طوري كه در اصول فقه ثابت شد، عبارت‌اند از قرآن كريم، سنّت معصومين، عقل مبرهن و اجماع و چون اجماع به هر...

محتوای سایت

بسم الله الرحمن الرحيم نيّت حج و عمره از عناوين قصدي و قربي است؛ از اين رو، بايد در آن به دو چيز توجّه و قصد كرد: يكي عنوان عمل و ديگري غايت و هدف آن كه تقرّب به خداست. براي روشن شدن دو مطلب مزبور، لازم است اموري ارائه شود كه در پرتوِ آنها معناي قصدي بودن عمل و نيز معناي قربي بودن آن آشكار شود؛ زيرا همه اموري كه در دايره تكليف قرار دارد، يك‌سان نيست و...