بسم الله الرحمن الرحيم
حمد ازلي خداي را سزاست و تحيّت ابدي, پيامبران به ويژه حضرت ختمينبوّت را رواست و درود بيكران, اهل بيتِ عصمت مخصوصاً حضرت ختميامامت(عجل الله تعالي فرجه الشريف) را بجاست; به اين ذوات قدسي تولّي داريم و از مخالفان آنان تبرّي مينماييم. مقدم حضّار ارجمند را در همايش وزين قرآن و خانواده, گرامي داشته و از برگزاركنندگان محترم اين گردهمايي فرهنگي و ديني سپاسگزاري و توفيق همگان را در اعتصام به حبل متين قرآن و عترت اطهار از خداوند منّان مسئلت ميكنيم.
قرآن حكيم, مايه حيات فرد و جامعه و پايه سعادت دنيا و آخرت است, زيرا صراط مستقيم بين آغاز و انجام آفرينش را به خوبي تبيين و سرشت راهنمايان راستين اين راهِ ممتد و مصون از خطر را كاملاً تشريح و سرنوشت رهپويانِ نستوه اين مَعْبرِ نجاتبخش را دقيقاً ترسيم و شناسنامه همراهان اين سيرِ آزادي و وارستگي را عميقاً تعليم ميدهد تا سالكان كوي وصال حق با طمأنينه در آن گام بردارند و از سرعت نهرساند, چون به آن ترغيب شدهاند: ﴿وَسَارِعُوا إِلَي مَغْفِرَةٍ﴾ و از سبقت محروم نگردند, چون به آن تشويق شدهاند: ﴿فَاسْتَبِقُوا الْخَيْرَاتِ﴾ و آن سرعت محمود و اين سبقت ممدوح را دلمايه پرهيزكاري خود از غرور و وارستگي از چاه جاهطلبي قرار دهند تا توفيق صحابت كلام الهي همچنان ادامه يابد. لازم است نكات كوتاهي پيرامون بحث بلند قرآن و خانواده ارائه شود:
يكم: از حضرت رسول اكرم (صلي الله عليه و آله و سلم) چنين رسيد: «نَوِّروا بيوتَكم بِتَلاوة القرآن و لا تَتَّخِذُوها قُبوراً ... فإنّ البيتَ إذا كَثُرَ فيه تَلاوةُ القرآنَ كَثُرَ خيرُهُ و اتَّسَعَ أهلُه و أضاءَ لأهل السَّماء كما تُضيءُ نجومُ السَّماءِ لأهل الدُّنيا»; خانههاي خود را با تلاوت قرآن مجيد نوراني كنيد و آنها را در اثر نخواندن قرآن, گورستان ننماييد. خانهاي كه در آن قرآن زياد قرائت شود, خير آن فراوان و اهل آن گسترده و براي اهل آسمان نوربخش خواهد بود, همان طوري كه ستارههاي آسمان براي اهل زمين نور ميبخشند. مفهوم جامع نور, مصداقهاي فراواني دارد كه عناوين عدل, احسان, تقوا و ادب اجتماعي, سياسي و مانند آن را در برميگيرد. خانواده, بنيان مرصوص جامعه است; با چنين بناي ستبر و آسيبناپذيري, چنان امّت مهدوي ظهور ميكند كه با عنايت آن حضرت(عجل الله تعالي فرجه الشريف) مدينه آرماني محقّق ميشود.
دوم: از حضرت اميرمؤمنان عليبنابيطالب(عليه السلام) رسيد: «البيتُ الذي يُقرَأ فيه القرآن و يُذْكَرُ الله عزّ وجلّ فيه تَكْثُرُ بَرَكَتُهُ وَ تَحْضُرُهُ الملائكةُ وَ تَهْجُرهُ الشياطينُ وَ يُضيءُ لأهل السماء كما تُضيءُ الكواكبُ لأهل الأرض»; خانهاي كه در آن قرآن قرائت شود و نام پروردگار به ميان آيد, بركت آن وافر ميگردد و مايه حضور فرشتگان و سبب هجرت شيطانها فراهم ميآيد. فرشته, عامل رحمت و محبّت است [و] شيطان, علّت غضب و نفرت است. جامعهاي كه از خانوادههاي رحيم و دوستداشتني تشكيل ميشود, هماره چهره فلاح و صلاح را مينگرد و ملّتي كه از خانوادههاي غضبناك و نفرتبار به بار آيد, همواره رخسار طلاح و سياه را مشاهده مينمايد.
سوم: از حضرت امام سجاد عليبنالحسين(علیهم السلام) رسيد: «آياتُ القرآنِ خزائنٌ فكُلّما فُتِحَتْ خزانةٌ يَنبغي لك أن تَنْظُرَ ما فيها»; هر آيه از آيههاي قرآن كريم خزينهاي از خزائن علمي پرودرگار است, سزاوار است كه شما در آن نگاه كرده و نظريه ژرفِ معرفتي را از آن بهره بگيريد. نظر در كتاب آسماني, زمينه ورود در فضاي نظريهپردازيِ علمي و ديني است [و] نظريه دادن, مقدمه رؤيت و شهود است, هر چند هر نظري به ديدن نميرسد چنانكه هر شجري ثمر ندارد; لكن نظرِ مستدام و نظريهپردازيِ مستمرّ, مهمترين عامل رؤيت است. در اينحال چشمي كه به قرآن نگاه كرد ذهني كه درباره معارف آن نظريهپردازي نمود و قلبي كه واقعيّت آن را مشاهده, به حبّ الهي مُتيّم و مشتاق و به عروة وثقاي قرآن و عترت, معتصم شده; نه كژراهه ميرود و نه راه كسي را ميبندد كه بستن راه ديگران نيز سبيل غيّ و بيراهه رفتن است.
چهارم: رمز جاودانگي قرآن مجيد گذشته از اعجاز ادبي آن, اشتمال بر علل درمان بيماري و عوامل نجات از مرگِ فرهنگي جامعه بشري است, زيرا در اين كتاب آسماني هم بيماريهاي اعتقادي و اخلاقي تشريح شد و هم بهداشت و درمان آن. به عنوان نمونه, طمع به نامحرم به عنوان مرض قلب شناخته شد: ﴿فَلاَ تَخْضَعْنَ بِالْقَوْلِ فَيَطْمَعَ الَّذِي فِي قَلْبِهِ مَرَضٌ وَقُلْنَ قَوْلاَ مَعْرُوفاً﴾ و همچنين گرايش به بيگانگانِ مخالف نظام اسلام, بيماري دل معرفي شد: ﴿فَتَرَي الَّذِينَ فِي قُلُوبِهِم مَرَضٌ يُسَارِعُونَ فِيهِمْ يَقُولُونَ نَخْشَي أَن تُصِيبَنَا دَائِرَةٌ فَعَسَي اللّهُ أَن يَأْتِيَ بِالْفَتْحِ أَوْ أَمْرٍ مِنْ عِنْدِهِ فَيُصْبِحُوا عَلَي مَا أَسَرُّوا فِي أَنْفُسِهِمْ نَادِمِينَ﴾. آموزة عفّت و حجاب را وسيله بهداشت و درمانِ بيماري اول و آزادي و استقلال ديني و ملي را سبب درمان مرض دوم قرار داد و آنگاه فرمود: ﴿وَنُنَزِّلُ مِنَ الْقُرْآنِ مَا هُوَ شِفَاءٌ وَرَحْمَةٌ لِلْمُؤْمِنِينَ﴾; تلاوت قرآن و تدبّر در آن و دريافت صحيح از آن و باورِ بعد از معرفت و تخلّقِ بعد از باور و عمل صالح همراه با اخلاق قرآني, خانواده كوچك, متوسط و بزرگِ بشري كه همان جريان محلّي و منطقهاي و بينالملليِ حوزة انسانيّت است را از هر بيماري درمان و از هر خطري مصون نگه ميدارد.
لازم است با زباني رسا از جمال اين زمان كه زادروز كريمه اهل بيت فاطمه معصومه(سلام الله عليها) است و از جلال اين زمين كه حسينيه جمارانِ امام راحل(رحمه الله) است سخن به ميان آيد و از مهمانان عزيز و سخنرانان محترم و برگزاركنندگان حقشناسي شود و ثواب اين مساعي خالص را به شهداي انقلاب اسلامي و دفاع مقدس تقديم نماييم.
غَفَر الله لنا و لكم
جوادي آملي
مهر 1388 ـ ذيالقعده 1430
02/08/88