بسم اللّه الرحمن الرحيم و ايّاه نستعين
حمد بيكران خداي را سزاست كه با نزول قرآن حكيم، جامعه را از هبوط در تيه[1] ابتذال رهايي بخشيد. تحيّت بيحدّ پيامبران، به ويژه حضرت ختمي نبوّت را بجاست كه با تبيين و اجراي حِكَم و احكام قرآن كريم، امّت را از سقوط در وادي بيگانهپذيري نجات دادند. درود نامحدود بر اهلبيت عصمت، مخصوصاً حضرت ختمي امامت كه همانند همتاي خود؛ يعني قرآن مجيد، مآثر غيبي را فراروي سالكان صالح قرار داده و ميدهند؛ به اين ذوات قدسي تولّي داريم و از مخالفان لدود آنان تبرّي ميجوييم.
اكنون كه سالگرد پيروزي انقلاب اسلامي به رُبع قرن رسيد و مقارن غدير خم كه بزرگترين عيد مذهبي است، شد و برادران و خواهران بسيج دانشآموزي در جشنواره قرآن و عترت شركت كردهاند، ضمن تهنيت و تقدير از حضور مشتاقانه شما و تشكّر از سعي بليغ و خالصانه برگزار كنندگان اين جشنواره سراسري و اعتذار از غيبت در جمع حاضران شاهد، توجّه علاقمندان قرآن و عترت به چند نكته پيرامون اهتمام به فراگيري و حفظ قلبي و امتثال عيني آن جلب ميشود:
كلمات دلنواز الهي در قرآن
1. قرآن، كلام متكلّمي است كه هماره سخن ميگويد و اگر گوش جان كسي شنوا باشد، كلمات آهنگين و دلنواز الهي را ميشنود و با تمام وجود هنگام شنيدن ﴿يا أيّها الذين امنوا... ﴾ تلبيه ميگويد و لذّت تكلّم خدا را بر هر لذّتي ترجيح ميدهد و كاميابي اطاعت از آن را بر هر التذاذي مقدم ميدارد، زيرا هم محتواي كلام بيمثيل است و هم اثرِ تكلّم بينظير. آري! شبيه سخن خداي بينديد را چشمي نديد و گوشي نشنيد:
چنگ در گفته يزدان و پيمبر زن و رو ٭٭٭٭ كانچه قرآن و خبر نيست، فسانه است و هَوَس
اول و آخر قرآن ز چه «با» آمد و «سين» ٭٭٭٭ يعني اندر رهِ دين رهبر تو قرآن بس[2]
تبيين پيوند انسان و جهان پيرامون
2. قرآن، پيام پروردگاري است كه پيوند علمي و عيني انسان با خود، انسان با جهان، [و] انسان با آفريدگار خويش را به بهترين روش روشن مينمايد: ﴿اللّه نزّل أحسنَ الحديث كتاباً متشابهاً مثاني... ﴾.[3] پوينده راه تحقيق، جوينده صراط تحقّق و رهياب سبيل رشاد، كتابي همچون قرآن مجيد نخواهد يافت، زيرا معارف پر مغز غيب را با الفاظ نغز شهادت آميخت و صدق گفتار را با حق بودن گفته معجون ساخت. آري! متكلّم بيچون[4] در چنين كلامي چنان تجلّي نمود كه هر طُور[5] عقلي، محكوم به خرير و ريزشِ با خروش خواهد بود و هر كوه ستبر فكري مقهور اندكاك[6]
به ساحت قدمش نگذرد قيام فهوم ٭٭٭٭ نهاده قهر قديمش بپاي عقلْ عِقال
ز رهروان معارف مَنَم درين عالم ٭٭٭٭ بود مرا ز خصايص درين هزار خصال
بجانِ جان دهم از جان و دل همه شب و روز ٭٭٭٭ صلاتْها و تحيّات بر محمّد و بر آل[7]
هماهنگ حكمت نظري و عملي در قرآن
3. قرآن كتاب مُتقني است كه حكمت نظري توحيد را با حكمت عملي اتحاد، هماهنگ كرده است، زيرا از يك سو با تعليم برهانِ توحيد، اعتقاد به مبدأ يگانه و يكتا را در جانها نهادينه نمود و از سوي ديگر، با تزكيه وجدانِ موحّدْ اتحاد، وفاق ملّي و اعتصام به حبل متينِ ثقلين را دلمايه پيروان امام و رهبري قرار داد تا همگان همواره در تقويت نظام اسلامي كوشا باشند و در سطح محله و منطقه و بين الملل، بدون تنش و تشنّج، مدافع راستين استقلالِ دين و تماميّت ارضي بوده، كوشش كنند: ﴿لولا دفعُ اللّه الناس بعضهم ببعضٍ لَهُدّمتْ صَوامعُ و بيَعٌ و صَلواتٌ و مَساجدُ يُذكرُ فيها اسم اللّهِ﴾.[8] آري! در پيشگاه چنين كتاب جامع و كاملي بايد گفت:
گر نيابم به مجلس تو همي ٭٭٭٭ از سر عجز دان نه از سر ننگ
روي تو آفتاب و چشمم درد ٭٭٭٭ صدر تو آسمان و پايم لنگ
لعل در دست توست خوش ميباش ٭٭٭٭ سنگ اگر نيست خاك بر سر سنگ[9]
راه عروج به اوج تعبد
4. قرآن، كتابِ صلاح و فلاح و نجاح است، حفظ الفاظ آن، عبادتِ تلاوت و صيانت مفاهيم آن، عبادت تعلّم و اجراي احكام فقهي و حدود آن، عبادت تحقّق عيني را به همراه دارد. بسيج آگاه و راهي طريق معرفت و سالكِ صراط محبّت كه اجر رسالت به شمار آمد ميكوشد، معالي قرآن را با مدارج همتاي آن، يعني عترت طاهرين(عليهمالسلام)، معارج خويش سازد و با عروج به اوج تعبّد در ساحت قدس ربوبي، دست رد به سينه نامحرم غربي و شرقي، [و] داخلي و خارجي بزند و پاسداشتِ خون پاك شهيدان فراموشش نشود.
مجدّداً حضور همگان را ارج نهاده و از مسئولان بلند همّت اين جشنواره باشكوه تقدير ميشود.
پروردگارا! نظام اسلامي، مقام معظّم رهبري، دولت و ملّت و مملكت و بسيجيان را در ظلّ وليعصر (عجّل اللّه تعالي فرجه الشريف) حفظ فرما!
امام راحل (قدسسرّه) و شهدا را با اوليا محشور نما!
والسلام عليكم و رحمة اللّه
جوادي آملي
19/11/1382
16/ذي الحجه/1424
[1] ـ سرگرداني، خودپسندي، تكبر، بيابان بيآب و علف كه در آن سرگردان شوند. (فرهنگ فارسي معين، ج 1، ص 1183).
[2] ـ ديوان حكيم سنائي، ص 309.
[3] ـ سوره زمر، آيه 23.
[4] ـ مثل و مانند، بسان، كفو؛ بيچون: بيمانند، بيمثل (لغتنامه دهخدا).
[5] ـ كوهي كه موسي(عليهالسلام) بر آن به مناجات شد. (لغتنامه دهخدا، ج 10، ص15 ـ 540).
[6] ـ برابر و هموار گرديدن مكان (لغتنامه دهخدا، ج 3، ص 35 ـ 25).
[7] ـ ديوان حكيم سنائي، ص 349 و 352.
[8] ـ سوره حجّ، آيه 40.
[9] ـ ديوان حكيم سنائي، ص 340.