اعوذ بالله من الشيطان الرجيم

بسم الله الرحمن الرحيم

الحمد لله رب العالمين و صلّي الله علي جميع الأنبياء و المرسلين و الائمة الهداة المهديين سيّما خاتم الأنبياء و خاتم الأوصياء عليهما آلاف التحيّة و الثّناء بهم نتولّي و من أعدائهم نتبرّءُ إلي الله.

مقدم شما قرآن‌پژوهان و اهل تفسير قرآن كريم را گرامي مي‌داريم سعي علمي همهٴ شما ـ إن‌شاءالله ـ مشكور باشد به همگان مورد عنايت ويژه وليّ عصر(ارواحنا فداه) بوده و از دعاي نوراني آن حضرت برخوردار باشيد! سوره مباركه «نساء» را كه در پيش داريد، آيات فراواني دارد كه بخشي از اين آيات جزء غرر آيات قرآن كريم هست. ذات اقدس الهي در اين سوره ما را به تدبر دعوت كرده است تا روشن شود كه اين كلام الهي است و لاغير! گوينده اين كلمات خدا است ﴿أَ فَلا يَتَدَبَّرُونَ الْقُرْآنَ﴾ تا روشن بشود كه ﴿وَ لَوْ كانَ مِنْ عِنْدِ غَيْرِ اللَّهِ لَوَجَدُوا فيهِ اخْتِلافاً كَثيراً﴾[1] با تدبر در قرآن معلوم مي‌شود تمام اين آيات، همسان و همگون هماهنگ هستند كتابي كه در حدود 23 سال در حالات گوناگون بر قلب مطهّر پيغمبر(صلّي الله عليه و آله و سلّم) نازل شده است يكسان است، آيات مكّي و مدني آن قبل از هجرت و بعد از هجرت، آياتي كه در حالات جنگ و صلح است، آياتي كه در حال رفاه و اسارت است، حالات‌هاي گوناگوني كه براي امّت اسلامي در ظرف اين بيش از بيست سال رخ داده است فضاي آيات، جَوّ آيات، شأن نزول آيات بسيار متفاوت است؛ اما آيات يك‎دست است و نشان مي‌دهد كه اين كلام، كلام الهي است كه مصون از سهو و نسيان است، يك؛ و هرگز تحت تأثير عوامل و شرايط قرار نمي‌گيرد، دو؛ بلكه همه شرايط گوناگون را مديريت مي‌كند، سه؛ ما را به تدبر دعوت مي‌كند.

در بخشي از آيات كه در سُوَر ديگر است، فرمود: مانع تدبر، قفلِ قلب است معلوم مي‌شود قلب بسته اهل تدبر نيست، قلب باز اهل تدبر است ﴿أَ فَلا يَتَدَبَّرُونَ الْقُرْآنَ أَمْ عَلي‏ قُلُوبٍ أَقْفالُها﴾[2] قفل قلب، غفلت است، گناه است، استكبار است؛ گرايش به غير خدا است، خطر شرك و الحاد و امثال اينها است. اينها درِ قلب را مي بندد، قلب بسته توفيق تدبر ندارد، مثل چشم بسته است. قلب باز مثل چشم باز است و گناه، قفل قلب است ﴿أَ فَلا يَتَدَبَّرُونَ الْقُرْآنَ أَمْ عَلي‏ قُلُوبٍ أَقْفالُها﴾ قفلِ قلب گناه است، گناه، قلب را مي‌بندد ؛مثل اينكه چشم را مي‌بندد، گوش را مي‌بندد، بنابراين اوّلين وظيفه ما پاسداري از قلب ماست كه در سوره «مائده» فرمود: ﴿عَلَيْكُمْ أَنْفُسَكُمْ﴾؛[3] مواظب باشيد قواي ادراكي و تحريكي، انديشه و انگيزه شما قفل نشود. ثانياً بدانيد با تدبر كه اين كتاب از نزد خدا است ﴿وَ لَوْ كانَ مِنْ عِنْدِ غَيْرِ اللَّهِ لَوَجَدُوا فيهِ اخْتِلافاً كَثيراً﴾ نشانهٴ اينكه از ناحيه خدا است وحدت و همگامي اوست، معلوم مي‌شود چيزي كه از ناحيهٴ خدا است به خدا مرتبط است، اختلافي ندارد. ساختار خلقت اختلافي ندارد؛ لذا فرمود: شما چند بار نظام خلقت را بررسي كنيد هيچ تفاوت و فتور و ناهماهنگي در نظام سپهري نمي‌بينيد ﴿ما تَري‏ في‏ خَلْقِ الرَّحْمنِ مِنْ تَفاوُتٍ﴾[4] دربارهٴ آيات هم اين‎چنين است؛ فرمود آيات تفاوتي ندارند. تفاوت يعني آنجايي كه يك آيه بايد باشد فوت بشود و جاي او خالي باشد، هيچ تفاوتي نه در كلمات تكويني خدا است و نه در كلمات تدويني الهي، عمده آن است كه اهل تفسير داراي قلب باز باشند، اين شرح صدرِ مشروح همين است، باز بودن دل؛ يعني منزه از طغيان و گناه و امثال اينها كه اينها درِ قلب را مي‎بندد، و اگر اين آيه سوره مباركه «نساء» درست بررسي بشود، اين دوتا پيام دارد: يكي اينكه قرآن كلام الهي است و لاغير؛ ديگر اينكه از نزد او نازل شده است، زميني نيست خدا در زمين سخن نگفته، يك؛ از آسمان سخن نگفته كه به زمين بيندازد اين، دو؛ بلكه از آسمان سخن گفته به زمين آويخت نه انداخت، اين سه؛ قهراً قرآن مي‌شود حبل متين؛ يعني طناب مستحكم و ناگسستني كه يك طرف آن به دست اهل قرآن است و طرف ديگر آن به دست بي‌دستي خدا است «طَرَفٌ بِيَدِ اللَّهِ تَعَالَی»[5] لذا اين مي‌شود حبل متين، چنين حبلي اعتصام آن سودآور است كه فرمود: ﴿وَ اعْتَصِمُوا بِحَبْلِ اللَّهِ جَميعاً﴾[6] ما اگر ـ خداي ناكرده ـ قرآن را اين چنين تلقّي بكنيم كه همانند ديگر كتاب‌هاي بشري است و از زمين روييده و در زمين رشد كرده ولاغير! اين اعتصام ندارد، زيرا طنابي كه به سقف بلند بسته نيست اعتصام او سودآور نيست قرآن كريم آن طناب مستحكمي است كه به سقف بلند بسته است و اعتصام او انسان را از گزند سقوط و آسيب سيّئات اخلاقي و حقوقي و مانند آن حفظ می‎كند، پس اين دو نكته را رعايت بكنيد: يكي اينكه ـ خداي ناكرده ـ قفلي نباشد که مانع تدبّر باشد ﴿أَ فَلا يَتَدَبَّرُونَ الْقُرْآنَ أَمْ عَلي‏ قُلُوبٍ أَقْفالُها﴾ كه در سورهٴ ديگر است؛ ديگر اينكه در سوره «نساء» آمده است ما با بررسي آيات قرآني مي‌فهميم اين كلام خدا است، چون هيچ اختلافي ندارد، معلوم مي‌شود جامعه‌اي كه يكدست است با هم اختلاف ندارند الهي زندگي مي‌كنند، كتابي كه يكدست است و اختلافي در او نيست معلوم مي‌شود كه سهمي از معارف قرآن كريم دارد، خود قرآن كريم هم اين‎چنين است: ﴿أَ فَلا يَتَدَبَّرُونَ الْقُرْآنَ وَ لَوْ كانَ مِنْ عِنْدِ غَيْرِ اللَّهِ لَوَجَدُوا فيهِ اخْتِلافاً كَثيراً﴾. اميدواريم ذات اقدس الهي به همه شما اهل تفسير و پژوهش‎كنندگان قرآني و قاريان قرآني و معلمان قرآني و مدرسان قرآني فيض و فوز دنيا و آخرت مرحمت بفرمايد!

حشر همهٴ ما را با قرآن كريم قرار بدهد و اين نظام ما و رهبر ما و مراجع ما و دولت و ملّت و مملكت ما را در سايه قرآن كريم و عترت طاهرين(عليهم السلام) حفظ بفرمايد!

روح مطهّر امام راحل و شهدا را با اوليای الهي محشور بفرمايد!

اين نظام را تا ظهور صاحب اصلي آن از هر گزندي محافظت بفرمايد!

به همهٴ شما قرآن‎پژوهان و مفسّران قرآن، سعادت و سيادت دنيا و آخرت مرحمت بفرمايد!

«غَفَرَ اللَّهُ لَنَا وَ لَكُمْ وَ السَّلَامُ عَلَيْكُمْ وَ رَحْمَةُ اللَّهِ وَ بَرَكَاتُه»