29 08 2012 443757 شناسه:

جلسه درس اخلاق (1391/06/09)

دانلود فایل صوتی

اعوذ بالله من الشيطان الرجيم

بسم الله الرحمن الرحيم

الحمد لله ربّ العالمين و صلّي الله علي جميع الأنبياء و المرسلين سيّما خاتمهم و أفضلهم محمد و أهل بيته الأطيبين الأنجبين سيّما بقيّة الله في العالمين بهم نتولّي و من أعدائهم نتبرّءُ الي الله!

مقدم شما مهمانان گرامي و بزرگوار حوزوي, دانشگاهي, عزيزان عازم زيارت بارگاه ملكوتي ثامن‌الحجج(صلوات الله و سلامه عليه) برادران و خواهران را ارج مي‌نهيم اين محفل ما به بركت قرآن و عترت و ذكر مناقب اهل بيت و وجود مبارك وليّ عصر(ارواحنا فداه) معطّر شده است اميدواريم كه اين عرض ادب ذخيره‌اي باشد براي دنيا و آخرت همه ما!

هفته دولت را گرامي مي‌داريم شهداي شهريور به بركت عنايت خداي سبحان ـ ان‌شاءالله ـ در سايه ذات اقدس الهي با انبياي الهي محشور باشند ميزباني نظام اسلامي نسبت به سران جنبش عدم تعهّد اميدواريم با بهترين وجه برگزار بشود و با موفقيت همراه باشد تا ـ ان‌شاءالله ـ جهان اسلام پيام نظام اسلامي را خوب تلقّي كند و به ديگران منتقل كند اجر مسئولان ما هم ـ ان‌شاءالله ـ به بركت وليّ عصر با ذات اقدس الهي باشد و همه خدمتگزاراني كه در حفظ و حراست اين محفل و برنامه‌ريزي اين محفل و بهره‌برداري از اين محفل تلاش و كوشش كرده‌اند ـ ان‌شاءالله ـ مورد عنايت وليّ عصر باشند!

الآن ما ميزبان سران جهان اسلام و جنبش عدم تعهّديم. خداي سبحان به اندازه نياز جوامع بشري نعمت‌ها را فراوان كرده است كم نگذاشت اين اصل اول چون خودش در قرآن كريم فرمود همه موجودات اعم از انسان و حيوان عائله من هستند همه مار و عقرب در دستگاه الهي روزي دارند هيچ چيزي كم نيست ﴿مَا مِن دَابَّةٍ فِي الْأَرْضِ إِلاَ عَلَي اللَّهِ رِزْقُهَا[1] اين ﴿عَلَي﴾ نشانه تعهّد است فرمود همه موجودات چه دريايي چه صحرايي چه انسان و چه غير انسان چه مار و عقرب چه آهو و تيهو همه عائله من هستند ﴿وَمَنْ أَصْدَقُ مِنَ اللّهِ قِيلاً[2] از خدا راستگوتر كيست؟! پس اصل اول اين است كه ذات اقدس الهي فرمود موجودات آسماني و زميني دريايي و صحرايي اينها عائله من هستند و در دفتر من حسابي دارند روزي دارند.

اصل دوم آن است كه بسياري از مردم گرفتار فقرند در اثر فقر در زندان‌اند در اثر فقر و فلاكت فراري‌اند. اصل سوم آن است كه بودجه روي زمين به دست سفهاست بخش قابل توجهي از بودجه روي زمين صرف آدم‌كشي است حالا شما ببينيد وظيفه نظام اسلامي و رسالت اين ميزباني و عظمت و شكوه جلال و جمال جمهوري اسلامي چيست كه چه پيامي مي‌خواهد به جهان برساند كارخانه‌هاي اسلحه‌سازي مرتب كار مي‌كنند دانشكده‌هايي كه پرورش افسران متصدّي هواپيماهاي بمب‌افكن تربيت مي‌كنند مرتب كار مي‌كنند اين بودجه‌ها همه مشخص است گذشته از آن بودجه‌هاي سرّي كه معلوم نيست بودجه‌هاي علني كشورها اين است. اصل چهارم اين است كه فردي را فقير نمي‌گويند كه مال ندارد جامعه‌اي را فقير نمي‌گويند كه مال ندارد اگر چيزي ندارد به او مي‌گويند فاقد نه فقير, فقير به كسي مي‌گويند كه ستون فقراتش شكسته است و قدرت ايستادن ندارد چون مال, ستون فقرات يك ملت است اقتصاد, ستون فقرات يك ملت است اگر اين ستون فقرات آسيب ببيند اين ملت، قدرت مقاومت ندارند آنها كه تلاش و كوشش كردند كشورها را در فقر نگه دارند مي‌خواهند آنها را از مقاومت بيندازند اينكه دستور رسمي رسيده است ما يك اقتصاد مقاومتي داشته باشيم يعني روي پاي خود بايستيم پيام جمهوري اسلامي اين است آنها آمدند در ايران اين حرف‌ها را مي‌شنوند اين حرف‌ها, حرف‌هاي تازه است براي اينكه آن ابرقدرت شرق تا قدرت داشت افغانستان و غير افغانستان را اشغال كرده بود اين ابرقدرت غرب هم تا قدرت دارد اين كشورها را به تيول خود كشانده الآن بشر تشنه حرف وجود مبارك وليّ عصر است اينكه مي‌گوييم جان من به فداي تو براي اينكه او حرف تازه دارد و آن حرف تازه اين است كه همه از مرگ مي‌ترسند بارها در همين مسجد اين مطلب گفته شد همه از مرگ مي‌ترسند تنها مكتبي كه مي‌گويد از مرگ نترسيد براي اينكه انسان, مرگ را مي‌ميراند نه مرگ, انسان را از پا در بياورد, دين است همه خيال مي‌كنند وقتي بشر مُرد تمام مي‌شود دين مي‌گويد اين چنين نيست انسان, مرگ را مي‌ميراند ماييم كه مرگ را خفه مي‌كنيم چماله مي‌كنيم مچاله مي‌كنيم مي‌ريزيم دور و براي ابد مي‌مانيم بعد از مرگ, مرگي نيست ولي ما هستيم ما در برزخيم ما در صحنه پنجاه هزار سال هستيم ما ـ ان‌شاءالله ـ در بهشت هستيم در قرآ‌ن نفرمود «كلّ نفس يذوقها الموت» هر كسي را مرگ مي‌چشد فرمود: ﴿كُلُّ نَفْسٍ ذَائِقَةُ الْمَوْتِ[3] هر كسي مرگ را مي‌چشد هر ذائقي مذوق را از پا در مي‌آورد و هضم مي‌كند شما شربتي نوشيديد يك ليوان آب نوشيديد شما آن را هضم مي‌كنيد يا آن شما را؟ ذائق, مذوق را هضم مي‌كند نه مذوق, ذائق را انسان مرگ را مي‌چشد نه اينكه مرگ, انسان را بچشد اين حرف, حرف تازه است كه حرف انبياست ما هستيم كه هستيم كه هستيم كه هستيم! ما مرگ را مي‌ميرانيم ما مي‌شويم ابدي اگر ما مرگ را مي‌ميرانيم و براي ابد مي‌مانيم بايد با دست پر سفر كنيم. بعد از مرگ, بدن هست جان هست زندگي هست مسكن هست نياز به خوراك هست پوشاك هست همه نيازها هست منتها قبل از مرگ اين نيازها را با دو عامل برطرف مي‌كنيم يكي روابط يكي ضوابط يعني يا با ضابطه‌ها و قانون‌هاي بيع و صلح و اجاره و وكالت و مضاربه و مساقات و اين گونه از عقود اسلامي هر كسي مشكل خودش را حل مي‌كند يا با روابط حل مي‌كند كسي پسر كسي است كسي پدر كسي است كودكي است پدر او را اداره مي‌كند كهنسالي است پسر او را اداره مي‌كند مشكلات ما يا با ضابطه‌هاي قانوني حل است يا با رابطه‌هاي خانوادگي بعد از مرگ نه سخن از ضابطه است نه سخن از رابطه, نه خريد و فروشي هست نه اجاره و صلحي هست نه عقود اسلامي هست چيزي نيست كه آدم بخرد پدري و پسري نيست چون همه از خاك برمي‌خيزيم كسي پدر كسي نيست كسي پسر كسي نيست ماييم و احتياجات ما نه ضابطه هست نه رابطه همه را بايد از اينجا تهيه كنيم ببريم اين حرفي است كه جمهوري اسلامي به اين سران جنبش عدم تعهّد مي‌گويد آنها با دست پر سفر مي‌كنند آنها اين نشست جنبش عدم تعهّد را در كشورهاي ديگر داشتند اما حرف‌هاي تازه نشنيدند حرف‌هاي تازه را از جمهوري اسلامي به بركت خون‌هاي پاك شهدا مي‌شنوند اينها مي‌آيند با دست پر برمي‌گردند مشكلي در روي زمين نيست مگر سفاهت خود آدم فقير نه يعني كسي كه مال ندارد فقير يعني كسي كه ستون فقراتش شكسته است در سوره مباركه نساء فرمود اين مال, ستون فقرات شماست به دست هر كسي ندهيد ﴿لاَ تُؤْتُوا السُّفَهَاءَ أَمْوَالَكُمُ الَّتِي جَعَلَ اللّهُ لَكُمْ قِيَاماً[4] ثروت مملكت را مال مملكت را طرزي برنامه‌ريزي كنيد كه همه آبرومندانه زندگي كنند به دست كسي كه مديريت ندارد ندهيد به دست كسي كه مال را بيجا صرف مي‌كند ندهيد اينها سفيه‌اند اينها با ستون فقرات بازي مي‌كنند اين حرف جمهوري اسلامي است حرفي است قابل فهم آن مطالب دقيق و عميق فلسفي كه در اينجاها طرح نمي‌شود آن در حوزه‌هاي علميه است و در كادر عميق دانشگاه‌ها حرفي كه توده مردم مي‌فهمند اين است آن مطالب عميق براي خواص است اما اين مطالب همگاني كه مورد ابتلاست و قابل فهم هم است همه ما اينها را به خوبي مي‌فهميم.

مطلب ديگر اينكه در سوره مباركه بقره فرمود مردان الهي, مؤمنان از خدا هم دنيا مي‌خواهند هم آخرت اينها كساني هستند كه مي‌گويند: ﴿رَبَّنَا آتِنَا فِي الدُّنْيَا حَسَنَةً وَفِي الْآخِرَةِ حَسَنَةً[5] حسنه دنيا چيست؟ حسنه دنيا را ذات اقدس الهي مشخص كرد فرمود: ﴿وَعَدَ اللَّهُ الَّذِينَ آمَنُوا مِنكُمْ وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ لَيَسْتَخْلِفَنَّهُمْ فِي الْأَرْضِ كَمَا اسْتَخْلَفَ الَّذِينَ مِن قَبْلِهِمْ وَلَيُمَكِّنَنَّ لَهُمْ دِينَهُمُ الَّذِي ارْتَضَي لَهُمْ وَلَيُبَدِّلَنَّهُم مِّن بَعْدِ خَوْفِهِمْ أَمْناً[6] حسنه دنيا داشتن حكومت عادله, داشتن نظام جمهوري اسلامي, داشتن امنيت, داشتن امانت. در بخشي از آيات قرآن كريم فرمود با اين استكبار جهاني مبارزه كنيد نه براي اينكه كافرند خيلي از كفار هستند كه انسان مي‌تواند با آنها زندگي مسالمت‌آميز داشته باشد فرمود: ﴿فَقَاتِلُوا أَئِمَّةَ الْكُفْرِ﴾ فرمود با رهبران كفر نظير استكبار و صهيونيسم مبارزه كنيد چرا؟ نه براي اينكه «إنّهم لا اِيمان لهم» نه براي اينكه اينها چون مؤمن نيستند كافرند, فرمود: ﴿إِنَّهُمْ لاَ أَيْمَانَ لَهُمْ[7] نه «لا اِيمان لهم» نفرمود چون اينها ايمان ندارند كافرند خيلي از كفارند كه بالأخره مي‌شود با آنها كنار آمد فرمود اينها اهل يمين نيستند اهل قطعنامه نيستند اهل سوگند نيستند اهل تفاهم نيستند اين قطعنامه‌ها را امضا نمي‌كنند مگر در جريان جنگ هشت ساله چندين قطعنامه به سود جمهوري اسلامي صادر نشد عمل نكردند فرمود اينها كنوانسيون بين‌الملل را محترم نمي‌شمارند اينها زندگي مسالمت‌آميز را محترم نمي‌شمارند اينها عدم دخالت در كشورهاي ديگر را محترم نمي‌شمارند اينها زير امضاي خودشان را مي‌زنند ﴿فَقَاتِلُوا أَئِمَّةَ الْكُفْرِ﴾ چرا؟ ﴿إِنَّهُمْ لاَ أَيْمَانَ لَهُمْ﴾ نه «لا اِيمان لهم» نفرمود چون اينها كافرند چون خيلي از كفارند كه انسان مي‌تواند با آنها كنار بيايد فرمود اينها امضاهايشان را محترم نمي‌شمارند اين قطعنامه‌ها را اين امضاها را چندين بار قطعنامه عليه صهيونيسم ارائه شد اينها وِتو كردند اينها كه مي‌آيند ايران اين حرف‌ها را مي‌شنوند و مسئولان ما اين حرف‌ها را مي‌گويند شما هم مطمئن باشيد به لطف الهي از كشورهاي ديگر به بركت خون شهدا بلندتريد اين حرف‌ها را حفظ كنيد حالا كه اين طور است دستتان پر است تمام كوشش جوان‌ها اين باشد آنها كه استعداد خوب دارند بازي حدّي دارد مبادا خودتان را به بازي سرگرم كنيد مقداري براي تأمين سلامت يك مقدار براي آسايش همين قدر, آدم  مي‌گويد من تعطيلم؟! تا مي‌توانيد فكر و كار و درك و فهم و فهم و فهم! آدم مي‌شود شب و روز بيكار باشد؟! تلف كردن عمر هم همين است ديگر مي‌شود آدم شب و روز كتاب باز نكند چيز نفهمد؟! خب يك 24 ساعت عمر داد يك حرف نفهمد؟! دين ما فرمود كسي يك جا بنشيند و چيز نفهمد حقّ آ‌ن مجلس را ادا نكرده چرا ما براي اهل بيت اين همه ناله مي‌كنيم براي اينكه اينها ما را آدم كردند اينها اين حرف‌ها را به ما ياد دادند خب همين ايران بود ديگر چطور در جنگ جهاني اول همين ما ايراني‌ها تسليم شديم در جنگ جهاني دوم همين ما ايراني‌ها بوديم تسليم شديم در كودتاي ننگين 28 مرداد 1332 همين ما ايراني‌ها بوديم تسليم شديم اما وقتي روحانيت شد و مرجعيت شد و امام راحل شد و مسجد و حسينيه فريادشان بلند شد هر چه ايران گفت آنها گفتند چشم! گفتيم گاز را به شوروي نمي‌دهيم گفتند چشم, گفتيم نفت را به آمريكا و انگليس اين طور رايگان نمي‌دهيم گفتند چشم! گفتيم سفارت اسرائيل بايد تعطيل بشود گفتند چشم! همين ما بوديم اينكه ما براي حسين ‌بن ‌علي اين طور ناله مي‌كنيم به سر و سينه مي‌زنيم براي اينكه اينها ما را آدم كردند اينها به ما شرف دادند به ما عزّت دادند اگر ـ خداي ناكرده ـ اين قيام مردم, مسجد و حسينيه, جنگ هشت ساله اينها نبود ما جنگ جهاني سوم و چهارم و پنجم و ششم هم داشتيم هر روز هم جنگ داشتيم اينكه شما مي‌بينيد از مصر تا بحرين, از بحرين تا يمن, از يمن تا تونس همه جا سخن از قرآن و عترت است به بركت همين خون‌هاي پاك شهداست ديگر, چطور قبل از اينها مرتب اينها برده ديگري بودند دين فرمود شما كاري انجام بدهيد رساندن با من, كساني هستند كه پيام شهدا را برسانند و مي‌رسانند ديگر, بنابراين اين امكانات هست حداكثر بهره را ـ ان‌شاءالله ـ مي‌بريم اين عزيزاني كه عازم زيارت بارگاه ملكوتي امام هشتم(سلام الله عليه) هستند اميدواريم با دست پر برگردند و به سلامت بروند به سلامت بيايند البته يك عوام مي‌رود ثوابي مي‌برد اما يك دانش‌آموز مي‌رود يك دانشجو مي‌رود يك روحاني مي‌رود با دست پر برمي‌گردد شما اين زيارت جامعه را ـ ان‌شاءالله ـ به نوبت بخوانيد در اين زيارت جامعه به ما گفتند وقتي به بارگاه اهل بيت(عليهم السلام) رسيديد بگوييد من آمد محقِّق بشوم البته نسوختن هست آدم جهنم نرود هست در همين مسجد بارها به عرضتان رسيد كه نسوختن هنر نيست خيلي‌ها هستند كه در قيامت جهنم نمي‌روند كودكان را خدا به جهنم نمي‌برد (يك) ديوانه‌ها را خدا به جهنم نمي‌برد (دو) كفاري كه در روستاهاي دوردست‌اند و كفار مستضعف فكري‌اند بيانات الهي به آنها نرسيده آنها معذورند آنها جهنم نمي‌روند (سه) خب نسوختن كه هنر نيست آدم برود بارگاه امام هشتم بگويد ما را نجات بده ما جهنم نرويم؟! گفتند وقتي رفتيد اينها را بخوانيد «مُحَقِّقٌ لِما حَقَّقْتُمْ مُبْطِلٌ لِما اَبْطَلْتُمْ»[8] من آمدم دانشمند برگردم اهل تحقيق بشوم پژوهنده بشوم كار من پژوهش باشد معارف را تحقيق كنم آ‌نچه شما تحقيق كرديد من دنباله‌رو راه شما باشم آ‌نچه شما ابطال كرديد من دنباله‌رو راه شما باشم من نيامدم بي‌سواد برگردم اينها در زيارت جامعه هست خب آدم اين راه‌ها را دارد ديگر مگر عوام‌بودن واجب است؟! مگر عالم شدن معصيت كبيره است؟! آدم مي‌رود آنجا براي اينكه بفهمد و فهيم برگردد «مُحَقِّقٌ لِما حَقَّقْتُمْ مُبْطِلٌ لِما اَبْطَلْتُمْ» آنچه شما تحقيق كرديد من تحقيق كنم آنچه شما ابطال كرديد من باطل كنم كدام مكتب است كه شما باطل كرديد من باطل كنم كدام مكتب است كه شما تحقيق كرديد من تحقيق كنم من براي اين آمدم امام رضا! نسوختن, خب خيلي‌ها نمي‌سوزند «مُحْتَمِلٌ لِعِلْمِكُمْ»[9] بالاتر از اينها شما فرموديد بعضي از دانش‌هاست كه به دست همه نمي‌رسد براي خواص از شيعيان ماست علمي داريم حديثي داريم كه صعب مستصعب است كه «لا يَحتملُه» احتمال يعني تحمّل كردن منتها «تحمّل» باب «تفعّل» است اين باب «افتعال» است «لا يَحتمله الاّ مَلَك مقرَّب أو نبيّ مرسل أو عبدٌ امتحن الله قلبه للإيمان»[10] شما خودتان فرموديد كه بعضي از دانش‌هاست كه به دست همه نمي‌رسد مگر به خواصّ از بندگان الهي من آمدم كه آ‌ن علم را ببرم «مُحْتَمِلٌ لِعِلْمِكُمْ» اينها در زيارت جامعه است حالا ممكن است يك نوجوان دبستاني متوجه زيارت جامعه نشود اما آن كه مسئول است و اين را مي‌برد بايد بفهم باشد و فهميده برگردد اگر ما چنين افرادي داشتيم مشكلي در مملكت نيست بنابراين هم براي كلّ شهدا مخصوصاً شهداي شهريور از ذات اقدس الهي طلب مغفرت مي‌كنيم هم حفظ و آبروي اين نظام را عموماً و در اين نشست سران جنبش عدم تعهّد خصوصاً از ذات اقدس الهي در دعاهايمان مي‌خواهيم كه اين ميزباني با عظمت و آبرو برگزار بشود و هم توفيق شركت‌كنندگان را از خداوند مي‌خواهيم كه با دست پر اين معارف را بگيرند و باور كنند و به كشورهايشان ببرند و عمل كنند ثالثاً; بعد خدا فلان مريض را شفا بدهد اين دعاها هم هست خدايا فلان مشكل را حل كن اينها هم هست از بيانات نوراني وجود مبارك پيغمبر(صلّي الله عليه و آله و سلّم) اين بود كه همّتتان بلند باشد تنها به اين فكر نباشيد كه خدايا فلان مريض را شفا بده از خدا بخواهيد فهم اين مردم, اعتقاد مردم, اقتصاد مردم, فهم اين سران را اينها را هم اضافه بكن فرمود: «إنّ الله جوادٌ يُحبّ الجود و معالي الامور و يَكره سَفسافها»[11] خدا همّت بلند, فهم بلند, اينها را دوست دارد بعد از اينكه مسئله نظام را, كشور را, مملكت را, جهان اسلام را خواستيم آ‌ن وقت حوايج شخصي خودمان را هم بخواهيم اين طور نيست كه كم بيايد اين طور نيست كه براي ذات اقدس الهي كم بيايد لذا ما در پايان عرضمان ضمن تشكر از همه شما و مداح و مداحي‌‌اي كه شده است و همه ما را متنعّم كردند از ذات اقدس الهي مسئلت مي‌كنيم كه نظام ما, رهبر ما, مراجع ما, ملت و مملكت ما را در سايه امام زمان حفظ بكند!

اين ميزباني هم در كمال عزّت و جلال و شكوه برگزار بشود!

فهم و درايت سران جنبش عدم تعهّد بيش از گذشته به رشد و تعالي‌ بار يابد!

پيام شهداي اسلام هم به شرق و غرب برسد!

اين جهان مصيبت‌ديده تفتيده را ذات اقدس الهي به بركت وجود مبارك وليّ عصر از هر خطري برهاند!

امام راحل, شهداي انقلاب و جنگ, شهداي شهريور (همه) مورد عنايت ذات اقدس الهي بوده و با انبيا محشور بشوند!

مشكلات مملكت چه در بخش مسكن, چه در بخش اقتصاد, چه در بخش ازدواج جوان‌ها به لطف وليّ‌اش حل بشود!

فرزندان ما تا روز قيامت از بهترين شيعيان علي و اولاد علي باشند!

خطر دشمنان دين مخصوصاً استكبار و صهيونيسم به خود آنها برگردد!

سفر اين عزيزان هم با بركت‌هاي وجود مبارك امام رضا(سلام الله عليه) همراه باشد!

«غفر الله لنا و لكم و السلام عليكم و رحمة الله و بركاته»

 


[1] . سوره هود, آيهٴ 6.

[2] . سوره نساء, آيهٴ 122.

[3] . سورهٴ آل‌عمران, آيهٴ 185; سورهٴ انبياء, آيهٴ 35; سورهٴ عنكبوت, آيهٴ 57.

[4] . سوره نساء, آيهٴ 5.

[5] . سوره بقره, آيهٴ 201.

[6] . سوره نور, آيهٴ 55.

[7] . سوره توبه, آيهٴ 12.

[8] . من لا يحضره الفقيه, ج2, ص614.

[9] . من لا يحضره الفقيه, ج2, ص614.

[10] . الامالي (شيخ صدوق), ص4; ر.ك: بحارالأنوار, ج25, ص95.

[11] . الجعفريات (محمد بن محمد بن اشعث كوفي), ص196; النوادر (راوندي), ص7.


دروس آیت الله العظمی جوادی آملی
  • تفسیر
  • فقه
  • اخلاق