پایگاه اطلاع رسانی اسراء: درختان، از نعمت های پرارزش و حیات بخشی هستند که خداوند برای انسان آفریده است تا همواره از فایدههای گوناگون و بسیار آن استفاده کنند و پیوسته به یاد او باشند. درختان، جزئی از منابع طبیعی و ملی و متعلق به محیط زیستی هستند که همه افراد در آن زندگی می کنند. تک تک افراد از این سرمایههای طبیعت بهره دارند و از آن سود می برند. آنها هر لحظه از هوای لطیف و پاکیزهای که درختان به وجود می آورند، استفاده می کنند و این تنها یکی از سودمندیهای بسیار درختان است.
حضرت علامه جوادی آملی همواره در جلسات درس و دیدارها، توجه به مسئله درختکاری و فضای سبز را یاد آور شدند و بیان می دارند:
در فضیلت درختكاري روايات فراواني به نحو اطلاق از معصومین علیهم السلام وجود دارد. در یکی از این روایات آمده است اگر كسي درخت تشنه را سيراب بكند گويا مؤمن را سيراب كرده است.
معظم له با تاکید بر رواج سنت حسنه درختکاری، اظهار داشتند: اگر سنت بگذارید كه در یک هفته مثلاً در طليعهٴ بهار كه گياهان دارند از خواب بيدار ميشوند، درختكاري انجام شود و اين را سنت قرار بدهید، اين مخالف با هيچ دليلي نيست يك، با اطلاقات هم موافق است دو، قصد ورود هم كه ندارید اين سه، اگر اين سه ضلع فراهم شد ميشود سنّت حسنه؛ كسي به اين قصد نميرود كه ـ معاذ الله ـ بگويد در اسلام مستحب است كه فلان تاريخ، فلان هفته انسان درختكاري بكند، اين را كه نميگويد؛ بلکه ميگويد چون درختكاري مستحب است و سيراب كردن نهال بر طبق اطلاقات مستحب است ما اين هفته را درختکاری ميكنيم. (تفسير سوره نحل جلسه 26)
حضرت آيت الله العظمي جوادي آملي همچنین در بخشي از كتاب گرانسنگ مفاتيحالحيات به مسئله درختكاري و اينكه اين كار يكي از مقدسترين اعمال است پرداخته و بيان داشتند:
شايسته است مسلمانان نسبت به کاشتن و حفظ درخت کوتاهي نکنند، زيرا درختان در سالمسازي و پاكيزگي هوا تأثير ويژه دارند. اهتمام اسلام به درختکاري و افشاندن دانه يا كاشتن شاخه ثمربخش، كاملاً در متون ديني مشاهده ميشود؛ به گونهاي كه گاهي كاشتن درخت، در رديف بهترين و مقدسترين كارهاي خير قرار ميگيرد.
ایشان مرقوم داشتند: در اسلام، هم دربارهٴ نگهداري درخت و آبياري آن دستور رسيده و هم از قطع آن نهي شده است. پيامبر گرامي-صلوات الله علیه- فرمود: هر كس درخت طلح و سدر [درخت نيازمند به آب] را سيراب کند، گويا انسانِ مؤمنِ تشنه را سيراب کرده است.
آیت الله العظمی جوادی آملی با ذکر احادیثی به اهمیت درختکاری در کلام معصوم اشاره کردند و آورده اند:
اهميت درختكاري چنان است که رسول خدا -صلوات الله علیه- درباره آن فرمود: اگر نهالي در دست يكي از شماست و در آستانه برپايي قيامت به اندازه كاشتن آن فرصت دارد، آن را بكارد.
و همچنین امام صادق- علیه السلام- ميفرمايد: اميرمؤمنان- علیه السلام- با خود بارهاي هسته خرما را حمل ميكرد. پرسيدند: اي ابوالحسن! چه چيزي همراه داري؟ فرمود: اگر خدا بخواهد درخت خرماست، پس آنها را كاشت و هستهاي را فرو نگذاشت.
ایشان در ادامۀ این بخش به ويژگيها و آثار درختكاري پرداخته و بیان داشتند:
امام صادق - علیه السلام- ميفرمايد: كشاورزي و درختكاري كنيد. به خدا سوگند كاري حلالتر و پاكيزهتر از آن نيست.همچنین رسول خدا-صلوات الله علیه- ميفرمايد: اگر مسلماني درختي بكارد و پرنده، انسان يا حيواني از ميوه آن بخورد برايش صدقه به شمار ميآيد.
در حدیث دیگری آن حضرت ميفرمايند: پنج گروهاند كه در گورهايشان به سر ميبرند؛ ليكن ثواب و پاداش كارهايشان به ديوان و نامه عملشان جاري ميشود... [يكي از آنها] کسی است كه نخلي نشانده است.
معظم له سپس به حفظ درختان و جلوگیری از قطع آنان اشاره دارند و مرقوم داشتند:
از امام صادق - علیه السلام- چنين آمده است: درخت.هاي ثمردهنده را قطع نکنيد که [اگر چنين کنيد] خدا سخت بر شما عذاب فرو ميريزد. همچنين از اميرمؤمنان - علیه السلام- نقل شده است: از عوامل افزايش عمر رها كردن آزار ديگران، احترام به پيران، صله رحم و اينکه از بريدن درخت سبز پرهيز شود، مگر براي ضرورت، چنانكه از امام صادق – علیه السلام- نقل شده است: بريدن درخت خرما روا نيست؛ همچنين حفظ درخت براي مناطق كمدرخت و بياباني را، سودمندتر معرفي كرده، فرمودند: قطع درخت (سدر) در مناطق بياباني روا نيست، چرا که درخت، در آن مناطق کم است. از امام رضا – علیه السلام- نيز نقل است كه قطع درخت (در صورت نياز) با تبديل و جايگزيني، مانعي ندارد و فرمودند: امام کاظم - علیه السلام- درخت سدري را قطع کرد و درخت انگوري به جاي آن کاشت.