قطع، شك و خلل در طواف:

الف ـ قطع و از سرگيري طواف

با توجه به اين كه قطع، زياده و نقصان در طواف، در اعمال زائران بسيار اتفاق مي‏افتد، آشنايي با موارد مختلف و احكام آن حائز اهميّت است.

قطع طواف از چند جهت مورد نظر قرار مي‏گيرد:

1ـ آيا قطع طواف، جايز است يا نه (حكم تكليفي)؟

2ـ اگر كسي طواف را به هر دليل قطع نمود و آن را از سر گرفت چه حكمي دارد؟

3ـ اگر كسي طواف را قطع نمايد، از نظر اتمام و اعاده، حكم آن چيست (حكم وضعي)؟

و مورد سوم بر دوگونه است:

               قطع بدون عذر

               قطع با عذر

و موارد قطع از روي عذر چند مورد است:

1ـ قطع به خاطر نجس شدن بدن و لباس

2 ـ قطع طواف به خاطر تذكر نجاست در اثناي طواف

3 ـ قطع طواف به خاطر حدث

4 ـ قطع طواف به خاطر مرض

5 ـ قطع طواف به خاطر نماز جماعت

قطع طواف واجب

قطع طواف واجب بدون عذر و به مجرد خواهش نفس، در صورتي كه موالات فوت شود، بنابر احتياط جايز نيست.

قطع طواف مستحب

مطلقا جايز است.

از سرگيري طواف با بقاي موالات

اشكال دارد؛ مگر اينكه جاهل قاصر باشد؛

از سرگيري طواف با فوت موالات

با زوال موالات از سرگيري طواف به صحت طواف دوم اشكالي وارد نمي‏كند.

موارد مختلف قطع طواف:

همچنان‌ كه گذشت قطع طواف بر دو گونه است:

بدون عذر

با عذر

قطع طواف بدون عذر

1 ـ قبل از انجام منافي و قبل از به‌هم خوردن موالات: اتمام مي‏كند.

2ـ بعد از فعل منافي و به‌هم خوردن موالات: قبل از چهار دور، اعاده مي‏كند؛ و بعد از اتمام دور چهار، بنابر احوط، اتمام و اعاده مي‏كند.

قطع طواف با عذر:

قطع طواف از روي عذر، چند مورد است واحكام آن في‌الجمله فرق مي‏كند.

(1) قطع طواف به خاطر نجس شدن بدن و لباس در حال طواف

اگر بدن يا لباس در حال طواف نجس شود

تطهير مي‏كند و طواف را اتمام مي‏نمايد.

حكم خون معفوّ در نماز، در طواف

مانعي ندارد.

حكم محمول متنجّسِ غير ساتر در طواف

در صورت جهل به مسأله مانعي ندارد.

(2) قطع طواف به خاطر حدث

اگر حدث بعد از اتمام دور چهارم باشد بعد از طهارت، طواف را تكميل مي‏كند.

اگر حدث قبل از نصف يا اتمام دور چهارم باشد:

اگر قبل از نصف باشد بعد از طهارت، طواف را اعاده كند.

(3) قطع طواف به خاطر مرض

قبل از اتمام دور چهارم، اعاده مي‏كند و بعد از آن اتمام مي‏كند؛

(4) قطع طواف به خاطر تذكر نجاست در اثنا و حكم تذكر نجاست بعد از طواف

اگر بعد از طواف علم پيدا كند، طواف او صحيح است و اگر در اثناي طواف علم پيدا كند، تطهير و تكميل كند.

(5) قطع طواف به خاطر نماز جماعت

اگر قطع طواف بعد از شوط چهارم باشد، از همان جا اتمام مي‏كند؛ و اگر قبل از دور چهارم بوده و فصل طويل شده، اعاده و بنابر احتياط قبل از آن اتمام و نماز آن را مي‏خواند.

ب ـ احكام مترتب بر بطلان طواف

بطلان طواف يا سعي او (در عمره تمتع يا عمره مفرده) و حكم خروج از احرام و اعاده اعمال مترتبه

از احرام خارج نشده و بايد اعمال مترتبه را اعاده كند.

نقصان طواف يا سعي (در عمره تمتع يا عمره مفرده) و حكم اعاده اعمال مترتبه

نقصان را جبران کند و اعمال مترتبه را انجام دهد؛

انكشاف بطلان وضو در عمره تمتّع

بنابر احتياط واجب، سعي و تقصير را نيز اعاده كند.

ج ـ احكام شك در طواف و شك در طهارت

شك در وضو يا غسل بعد از اتمام طواف

طواف او صحيح است.

شك در نقيصه بعد از اتمام طواف

مطلقا اشكال ندارد.

اگر كسي با گمان به عدد اشواط، طواف را اتمام نمايد، سپس يقين كند چه حكمي‏دارد؟

طواف صحيح است.

د ـ زياده و نقيصه در طواف

كم كردن سهوي از طواف

طواف قبلي را تكميل مي‏كند؛ در صورت عدم فوت موالات مطلقا تكميل كند.

زيادي سهوي در طواف

1 ـ اگر كمتر از يك دور باشد:

آن را قطع مي‏كند و طواف صحيح است؛

2 ـ اگر بيشتر از يك دور باشد:

بنابر احتياط واجب بدون تعيين قصد استحباب يا وجوب، آن را به هفت [دور] برساند و دو ركعت [نماز طواف] قبل از سعي و دو ركعت بعد از سعي بخواند و دو ركعت اول را بدون تعيينِ براي [طواف] اول يا دوم، براي [طواف] فريضه قرار دهد.

هـ ـ احكام مسلوس و مبطون

وظيفه مسلوس و مبطون

مسلوس و مبطون اگر وقتي دارند كه در آن وقت مي‏توانند نماز و طواف را با طهارت انجام دهند، بايد آن وقت را انتخاب نمايند. وگرنه به وظيفه مسلوس و مبطون عمل مي‏نمايند.

وظيفه مسلوس

اگر وقت خاصي نداشته باشد؛ اگر براي وي مشقت ندارد، براي هر بار كه از او حدث صادر مي‏شود، وضو بگيرد و اگر مشقت دارد، براي طواف وضو و براي نماز هم وضو جداگانه بگيرد.

وظيفه مبطون

مبطون در صورتي كه وقت خاصي براي انجام عمل در حالت طهارت ندارد، در صورتي كه براي وي مشقت ندارد با خود آب حمل كند و در اثناي طواف وضو بگيرد و اگر براي وي سخت باشد، يك وضو كافي است.

فرق مسلوس و مبطون

فرق مسلوس و مبطون آن است كه مسلوس در صورتي كه براي خواندن يك نماز وقت پيدا نمي‏كند و در نماز از او بول خارج مي‏شود، يك وضو كافي است ولي مبطون در صورتي كه براي او سخت نيست، بايد در اثناي نماز وضوي خود را تجديد نمايد.

وظيفه مبطون و مسلوس نسبت به تطهير

بنابر احتياط واجب، خود را قبل از هر نماز پاک نمايد، مگر آنکه دشوار باشد؛