جمعی از اساتید و فضلای حوزه علمیه تهران روز سه شنبه 7 مرداد ماه با حجت‌الاسلام والمسلمین استاد مرتضی جوادی آملی دیدار و گفت‌وگو کردند.

(​​​​​​​جهت دریافت صوت کامل جلسه اینجا را کلیک نمایید)

در این دیدار، استاد مرتضی جوادی آملی با اشاره به جایگاه تاریخی و تمدنی حوزه‌های علمیه، بر ضرورت بازتعریف نقش حوزه در ساخت تمدن اسلامی و پیوند آن با عقلانیت و حکمرانی تأکید کردند.

ایشان ضمن خیرمقدم به میهمانان، اظهار داشت: امروز در دوره‌ای به‌سر می‌بریم که باید تمدن اسلامی را با همه ابعاد آن و با محوریت حوزه علمیه بازتعریف کنیم. تمدن اسلامی صرفاً به معنویت و فرهنگ محدود نیست، بلکه ناظر به همه ساحت‌های زندگی بشر، از جمله سیاست، اقتصاد، اجتماع و حکمرانی است.

ایشان با تأکید بر جایگاه عقل در دین خاطرنشان کرد: اگر عقلانیت، که رکن رکین دین ماست، به‌درستی در حوزه جایگاه نیابد، تمدن اسلامی به حکمرانی نمی‌رسد. حکمرانی نیازمند نظریه‌پردازی است و این نظریه‌پردازی باید با بهره‌گیری از عقلانیت وحیانی در حوزه شکل گیرد.

استاد مرتضی جوادی آملی با اشاره به تأکید امام خمینی(ره) بر نقش حوزه در تولید فکر برای نظام اسلامی افزود: امروز انتظار از حوزه، فراتر از تعلیم و تربیت طلاب، تولید فکر و نظریه برای اداره جامعه اسلامی است. اگر حوزه نتواند با دانشگاه و ساختارهای حکمرانی تعامل معرفتی برقرار کند، فرصت تمدن‌سازی از دست خواهد رفت.

ایشان سپس تصریح کرد: حوزه باید نقشه معرفتی تمدن اسلامی را طراحی کند. نیازمند دانشی هستیم که نه‌تنها عقل‌پذیر بلکه عقل‌زا باشد؛ دانشی که بتواند در مسیر حکمرانی دینی راهگشا باشد.

در بخش دیگری از این دیدار، استاد جوادی آملی درباره جایگاه عقل در منظومه معرفتی اسلام اظهار داشت: عقل اگر از آلودگی به جهل نظری مانند ظن، گمان و قیاس و جهالت عملی مانند شهوت و غضب پاک باشد، حجت الهی است. عقل ناب جلوه‌های گوناگونی دارد؛ از عقل تجربی و نیمه‌تجربی گرفته تا عقل تجریدی و عقل عرفی. عقل تجربی، اگر از سطح فرضیه گذشته و به قانون علمی رسیده باشد، حجت است. برهان عقلی صحیح نیز در حوزه فلسفه همانند منطق قدسی است؛ یعنی راهی مطمئن برای رسیدن به حقیقت.

استاد مرتضی جوادی آملی در بخش پایانی سخنان خود بر اهمیت شکل‌گیری حلقه‌های فکری در حوزه تأکید کرد و بیان داشت: برای دستیابی به اجتهاد مؤثر، صرف درس رسمی کافی نیست. باید با فعالیت های پژوهشی و تحقیقات علمی متقن، نظام فکری قرآن و سنت را استخراج کرده و آن را به منطق حاکم بر اندیشه دینی تبدیل کنیم. این رویکرد راه را برای وحدت در تفسیر دین و حل چالش‌های اجتماعی هموار می‌سازد.

در پایان این دیدار، جمعی از اساتید حوزه علمیه تهران نیز دیدگاه‌های خود را مطرح کرده و از تلاش‌های معرفتی استاد مرتضی جوادی آملی قدردانی کردند.​​​​​​