بسم الله الرحمن الرحيم

با سلام و تحيت وافر به حضور برادران و خواهران دانشجو كه در جوار بارگاه ملكوتي ثامن الحجج علي بن موسي الرضا(عليه‌السلام) گرد هم آمده تا با همايش علمي و تعاطي انديشه، بيش از پيش با معارف الاهي آشنا و بهتر از گذشته از احكام و حِكَم ديني بهره مند شويد.

اميد است به تمام اهداف والاي اين سفر روحاني راه يافته، ره توشه كاملي از اين هجرت و رَحبت نصيب شما گردد. ضمن گراميداشت مَقدم مباركتان، توجه به چند نكته را سودمند دانسته، آن‌ها را به محضرتان تقديم مي دارم.

سلام خداوند بر دانش پژوهان

يكم: ادب محض علم و فرهنگ از نظر قرآن كريم، تكريم علاقمندان به ره آورد وحي است، لذا خداوند به پيامبر گرامي اسلام(صلي الله عليه و آله و سلم) دستور داد هر گاه مؤمنان براي فراگيري علم الاهي به نزد تو آمدند، بگو: سلام بر شما....، ﴿وإذا جائك الّذين يُؤمنون بآياتنا فقُل سلام عليكم...﴾.[1]

در اين‌حال گروهي از مستمعان، سلام را از رسول اكرم(صلي الله عليه و آله و سلم) دريافت مي‌كنند، و خواصّ از آنان، سلام خدا را از زبان فرستاده او مي شنوند، و چون هر سلام، جوابي دارد، شاگردان مكتب وحي مي كوشند كه پاسخ آن‌را ادا كنند، ليكن از آن‌جهت كه خود را در بارگاه رفيع سلام كننده نمي بينند، از او مي طلبند كه خود جواب خويش گويد. زيرا عطاياي او را فقط مطاياي او مي برد.

دفع تهاجم فرهنگي با فرهنگ ديني

دوم: عصري كه متكاثران، به دانش‌هاي مادّي و محدود بشري بسنده مي‌كنند، و اعتنائي به علوم انسان ساز انبياي الاهي ندارند، و هر چه از قلمرو طبيعت برتر است، مورد استهزاي آنان است، ﴿فلمّا جاءتهم رُسُلهم بالبيّنات فرحوا بما عندهم من العلم و حاق بهم ما كانوا به يستهزءون﴾[2]، و خطر رايج آن عصر تطاول فرهنگي است، كه دفع آن و صيانت از آسيب پي آمد آن، جز با تعاطي فرهنگ غنّي و قويّ دين ميسور نيست، لذا اغتنام فرصت، و استفاده از اسلام شناسان اصيل بهترين راه براي رهائي از تكاثر و رسيدن به كوثر خواهد بود.

برترين مكتب و بهترين سخن

سوم: همانطوري كه پيامبران(عليهم‌السلام) اسوهٴ امت ها مي باشند، رسالت هاي متنوع آنان در اعصار متعدد، الگوي رسالت و وظايف گوناگون امت ها در دوره‌هاي مختلف است، شناخت وظيفهٴ هر عصر در گرو شناختِ افكار، آرا، عقايد، اخلاق، آداب و سنن آن عصر خواهد بود، زيرا فرهنگ بيگانه به صورت‌هاي پراكنده ظهور مي كند، و معرفت به حق يا باطل بودن، زيبا يا زشت بودن آن‌ها سهم به سزايي در انتخاب بي تحميل آراي ديگران دارد.

قرآن مجيد كه بررسي مكاتب گوناگون و پيروي بهترين آن‌ها را مورد ترغيب قرار داده، چنين مي‌فرمايد: ﴿... فَبشِّر عبادِ ٭ الّذين يستمعون القول فيتبعون اَحْسَنه...﴾.[3] ، در عين حال برترين مكتب و بهترين سخن را، سنّت و سيرت آموزندهٴ رسول گرامي اسلام(صلي الله عليه و آله و سلم) دانسته، در اين باره چنين فرمود: ﴿و مَنْ أَحسنُ قولاً ممّن دعا إلي الله و عمل صالحاً و قال إِنّني مِن المسلمين﴾[4]، مقصود اصيل در اين آيه، همانا پيامبر گرانقدر اسلام(صلي الله عليه و آله و سلم) است كه خداوند به آن‌حضرت(صلي الله عليه و آله و سلم) دستور داد: بگو اين راه من است، با بينايي به سوي خدا دعوت مي كنم؛ ﴿قل هذه سبيلي أَدعوا إِلي الله علي بصيرةٍ...﴾.[5]

سهم كشش تقرب قلبي در تقرب به خدا

چهارم: گرچه كوشش عقلي در فراگيري علوم متنوع، نافع است، ليكن كِشش قَلبي به سوي معبود، سهم مؤثّري در تقرّب به خدا و تكامل روح دارد. زيرا سَقْف نفسِ امّاره در درون، و شيطان وسوسه گرا از بيرون، بالاتر از حدّ خيال و وهم، در بخش نظر و ادراك، و برتر از شهوت و غضب، در بخش عمل و تحريك، نيست.

انسان فرزانه اي كه از كوشش علمي و كِشش دل طَرفي بسته است، هم از دام وهم و خيال مي رهد، هم از بند شهوت و غضب آزاد مي شود، چنين انديشور پارسايي مصون از رهزن بوده، پيرو راستين راهنماي غيبي مي باشد، و چنين سالك صالح و وارسته اي، توان حمايت از مكتب وحي و هدايت ساير رهروان كوي دوست را خواهد داشت.

پروردگارا همهٴ مشتاقان تأثر قرآن و عترت طاهرين(عليهم‌السلام) را به كوثر معرفت و محبّت واصل فرما، نظام مقدّس اسلامي، مقام معظم رهبري و امّت متدين و متعهد را در پرتو عنايت خاتم الاوصياء ارواحنا فداه، حفظ فرما، روح متعالي امام راحل (رحمه‌الله) و ارواح شهدا را به جنّة اللقاء نايل فرما.

والسلام عليكم و رحمة الله و بركاته

جوادي آملي

9/5/1374