آیت الله العظمی جوادی آملی با بیان اینکه دعا كردن، در همه حالات نافع است، اظهار داشتند: اگر انسان مشكل نداشته باشد، دعا دفع مشكل مي‌كند، نمیگذارد، حادثه تلخي به وجود بيايد و اگر ـ خداي ناكرده ـ مشكلي داشت، رفع مشكل مي‌كند، نمي‌گذارد، اين مشكل بماند يا دفعاً يا رفعاً دعا نافع است.

معظم له بیان می دارند: وجود مبارك پيغمبر(عليه و علي آله آلاف التحيّة والثناء) فرمود: مواظب باشيد، همان‌طور كه بيرون مواظب هستيد كه چه وقت باران مي‌آيد، درون را هم مواظب باشيد كه چه وقت حالت شما عوض شده است.

آیت الله العظمی جوادی آملی  به لزوم توجه انسان به حالات اقبال و ادبار دل در هنگام عبادات، اشاره کرده و اظهار داشتند:  بيان نوراني از وجود مبارك حضرت امير هست که براي خصوص دعا نيست، آن در نهج‌البلاغه هست كه فرمود: «إِنَّ لِلْقُلُوبِ إِقْبَالاً وَ إِدْبَاراً فَإِذَا أَقْبَلَتْ فَاحْمِلُوهَا عَلَي النَّوَافِلِ وَ إِذَا أَدْبَرَتْ فَاقْتَصِرُوا بِهَا عَلَي الْفَرَائِضِ» فرمود: اين دل، مثل فصول چهارگانه، يعني زمان, گاهي بهاري دارد, گاهي پاييزي, گاهي اقبالي دارد, گاهي ادباري دارد. اگر دل در حالت بهار بود، شكوفايي و اقبال بود، از نوافل نگذريد، سعي كنيد، نافله‌ها را ترك نكنيد و اگر دل، آن آمادگي را ندارد، شما بر دل تحميل نكنيد، فقط واجب‌ها را انجام دهيد، نگوييد حتماً نماز شب بخوانم، آن نماز شبي كه با ادبار دل همراه است، با كراهت آميخته است، كمتر انسان، توفيق پيدا مي‌كند، فرمود: دل خود را نرنجانيد، با دل كنار بياييد.

معظم له ادامه دادند: ما اگر خواستيم ببينيم، اين دل اقبال است، با ما همكاري مي‌كند، يا ادبار دارد، با ما همكاري نمي‌كند، يك فراغت مي‌خواهد، ما بايد از سطح شكم، بالا بياييم به سطح دل برسيم، اصحاب دل, اصحاب قلب، يعني نه اصحاب بطن. وقتي به قلب رسيديم، آن وقت مي‌توانيم، رصد كنيم، چه وقت او با ما همراه است، چه وقت همراه نيست, چه وقت اقبال دارد، چه وقت ادبار دارد, اگر اقبال كرد، فرمود: «فَاحْمِلُوهَا عَلَي النَّوَافِلِ» نافله‌ها تنها آن چند ركعت شب و روز نيست، قرائت قرآن هست, زيارت هست.

ایشان در توصیه خود به طلاب علوم دینی ، بر توجه بیشتر آنها به مضامین دعاها و زیارات اشاره کرده و فرمودند:

شما مخصوصاً بخش‌هاي تبليغي اين زيارتنامه‌ها را به عنوان درس و بحث مطالعه كنيد، اگر كفايه, مكاسب و رسائل را مطالعه مي‌كنيد، مباحثه مي‌كنيد، اين زيارت چندگانه وجود مبارك سيّدالشهدا را مطالعه كنيد. يك وقت آدم زيارت مي‌خواند، ثواب مي‌برد؛ امّا وقتي شما زيارتنامه را يك دور مطالعه كرديد، بعد مباحثه كرديد، معلوم مي‌شود كه امامت ما هي؟ و چگونه اسرار عالم از قلب مطهّر امام به ما مي‌رسد؛ آن‌گاه اگر رفتيد حرم، يك زيارت كوتاهي هم كرديد، عارفانه خواهد بود. در بخش‌هاي وسيعي از زيارت سيّدالشهدا (سلام الله عليه) دارد، براي همه ائمه هست، اگر كسي شما را عارفاً زيارت كند، ثواب آن كذا و كذاست. يكي از بهترين راه معرفت حقّ آنها، درس و بحث زيارتنامه‌هايي است كه در اين مزارها آمده، آن كف بحث‌ها همين است كه مرحوم آقا شيخ عباس آورده، اين كف است، اگر دسترسي به منابع اول داشته باشيم، با آن اسناد را مطالعه كنيد كه «طوبي لهم و حسن مآب»، نشد اين كف سواد است, كف درس و بحث امام‌شناسي است، وقتي زيارت مي‌خوانيد، بعضي از اين زيارت‌ها مربوط به اربعين است، بعضي بيرون حرم است، بعضي درون حرم است

معظم له ادامه دادند: اين زيارت‌ها, اين بيانات نوراني كه درباره زيارت ائمه مخصوصاً سيّدالشهدا است در حرم‌هاي اينها خوانده مي‌شود، گاهي از دور خوانده مي‌شود، گاهي هم از نزديك, بخشي هم مربوط به حرم آنهاست كه ارادهٴ الهي به اين تعلّق گرفته است که از مجاري شما به عالَم برسد كه «بِكُم فَتَحَ الله, بِكُم يَختِم» مي‌شوند. مجراي فيض اراده حق‌ تعالي, مقام فعل است، نه مقام ذات, كاري كه فرشته‌ها مي‌كنند، اينها هم به طريق اُولي مي‌توانند، بكنند، چون انسان كامل و معصوم كسي است كه مي‌تواند، برتر از فرشته‌ها باشد و درباره اينها خدا بفرمايد: ﴿يا آدَمُ أَنْبِئْهُمْ بِأَسْمائِهِمْ﴾ منظور از اين «آدم», شخصِ «قضية في واقعه» نيست، منظور مقام آدميّت است, مقام انسان كامل است كه امروز مخصوص وجود مبارك حضرت است. اينها برتر از مدبّرات امر هستند.
 آن وقت اگر دل حالت نشاطي پيدا كرد، اِقبالي دارد، «فَاحْمِلُوهَا عَلَي النَّوَافِلِ» بخشي از نوافل همين مطالعه كردن زيارتنامه‌هاي آن‌ حضرت است, خواندن زيارت آن حضرت است، هر جايي كه انسان نشسته، بگويد: «السلام عليك يا ابا عبدالله» بعد از اينكه اين جمله‌ها را خوانده؛ آن وقت اين مي‌شود زائر حقيقي, فرقي ندارد، زيارت از زيارت خدا شروع مي‌شود، تا زيارت ائمه(عليهم السلام).

منبع: برنامه تلویزیونی شمیم ولایت، جلسه 19