ماه شعبان را باید ماهی آراستۀ به اخلاق نبوی نفسیر نمود.ماهی که در روایات صراحتاّ به ماه  نبیّ مکرم اسلام(صلوات الله علیه و آله) تعلق دارد وامور نیکی چون صله رحم، اکرام و اطعام یتیم، عیادت مریض  و درود و صلوات بر محمدو آل طاهرینش گوشه ای از یاری رساندن به خاتم الانبیاء محسوب می شوند.

صاحب تفسیر تسنیم حضرت آیت الله العظمی جوادی آملی در جلسات مختلفی به فضیلت این ماه فرخنده اشاره داشته تا اندیشه و انگیزه در نهاد انسان سالک تبلور پیدا نموده و راه پیش رو را به زیبایی طی کند.

معظم له دریکی از جلسات درس اخلاق خود به بیان نکات اخلاقی صلوات شعبانیه امام سجاد علیه السلام و نیز اهمیت و عظمت این ماه فرخنده  پرداخته و فرمودند:

شب و روز ماه شعبان با عبادت پيغمبر زينت گرفت، يعني سنّت او و عادت مستمرّ او اين بود كه شب‌ها را زنده‌ می داشت و روزها را روزه می گرفت، و لذا این پیامبر است که اين ماه را ماه رحمت كرده است.

حضرت آیت الله العظمی جوادی آملی در ادامه با اشاره به فرازهایی از صلوات شعبانیه که در آن بندگان از درگاه خداوند همراهی و تبعیت از وجود مبارک پیامبر رحمت(صلوات الله علیه) را می خواهند، بیان داشتند:

در همين دعاي نوراني، وجود مبارك امام سجاد(سلام الله عليه) به ما آموخت كه بگوييم خدايا اولاً ما را همراه و در كنار پیامبر قرار بده ، ثانیاً نبوّت، رسالت و وحي او را براي من يك طريق باز قرار بده كه من اگر بخواهم آن را بپیمایم هيچ كسي مزاحم من نباشد.

 در صلوات شعبانیه، انسان خود را در سايه رحمت بي‌انتهايي كه خدا نصيب پيامبر مي‌كند مشمول ادعيه سِعه رحمت ذات اقدس الهي مي‌نماید. در این دعا به خداوند عرض می کنیم که پیامبر(ص)را شفيع ما قرار بده؛ «وَاجْعَلْهُ لي‏ شَفيعاً مُشَفَّعاً وَطَريقاً اِلَيْكَ مَهيَعاً»، در اين جمله حضرت سجاد (علیه السلام) به خدا عرض مي‌كند: خدایا اين ماه ماه پیامبر و صدر و ذيل این ماه، رحمت است و رحمت بودنِ صدر و ذيل این ماه براي اين است كه نبيّ رحمت شب‌ها را به نماز و روزها را به روزه مي‌گذراند. يعني اين زمان را اين متزمّن پربركت كرد، همان‌طوري كه مكان را اين متمكّن پربركت مي‌كند.

ایشان با بیان اینکه خدمت به وحی و نبوت بهترین راه رسیدن به مقصد الهی است، فرمودند:

اگر كسي واقعاً در خدمت وحي و نبوّت بود اين شخص يك طريق مهيعه و راحت دارد، که نه بيراهه مي‌رود نه راه كسي را مي‌بندد و اگر ـ خداي ناكرده ـ مشكلي داشت اين راه بسته می شود و اين راهِ بسته به مقصد نمي‌رسد همان كه فرمود: ﴿فَهُمْ فِي رَيْبِهِمْ يَتَرَدَّدُونَ﴾؛ شك و ترديد باعث عجز است، ولي اگر انسان وارد يك طريق مهيعه شد مرتب بدون مزاحمت به مقصد مي‌رسد.

ایشان با بیان اینکه انسان در این ماه شایستگی آنرا دارد که هم مهمان خدا شده و هم مهماندار او گردد، ابراز داشتند:

اين دعاهاي ماه رجب و شعبان براي آن است كه انسان را هم شايسته كند كه مهمان خدا بشود هم شايسته كند كه مهماندار خدا بشود؛ در اين معامله، سود كلا مال انسان است چون گاهي خداي سبحان مبايعه مي‌كند خريد و فروش مي‌كند و با انسان گفتگو دارد چه اينكه در مناجات شعبانيه همين است.

اما خدا مهمان ما باشد يعني چه؟ ما چه داريم كه او را مهمان كنيم يك و چه وقت او مهمان ما مي‌شود دو؟! اين در حديث قدسي آمده است که «انا عند المنكسرة قلوبهم» يعني خداي سبحان مهمان دلهاي شكسته است و آن انكسار را آن فقر را آن خضوع را آن خشوع را آن بندگي خالص را خدا مي‌پذيرد اين «انا عند المنكسرة قلوبهم» جزء مصاديق مهمان شدن خدا نسبت به دلها است.

------------------------------------------------------

منبع:جلسۀ درس اخلاق ودرس خارج  فقه معظم له