پایگاه اطلاع رسانی اسراء: آیت الله العظمی جوادی آملی در کتاب ارشمند حکمت عبادات در خصوص تبیین فلسفه روزه و پاداش شخص روزه‏ دار اظهار داشتند: در بعضی از روایات آمده است كه روزه بگیرید برای آنكه طراوت، خرمی و شادابی غیر ماه مبارك را از دست بدهید؛ زیرا آنها نشاط كاذب و زودگذر است. وقتی انسان روزه گرفت و به آن دل بست، كم كم به باطن روزه پی می‏ برد. باطن روزه انسان را به لقای حق می‏ كشاند كه خدای سبحان فرمود: «الصّوم لى وأنا أجزى به»[1] روزه مال من است و من شخصاً به آن جزا می ‏دهم. این تعبیر فقط دربارهٴ روزه وارد شده است.

ایشان در بخش دیگری از این کتاب بیان می کنند: این كه خداوند فرمود: روزه مال من است، خصوصیتی را می‏ رساند كه قابل ملاحظه و دقت است؛ گاهی انسان از سحر تا افطار امساك می‏ كند؛ این یك درجه روزه‏ داری است؛ تلاشی است كه حداكثر در قیامت نسوزد یا وارد بهشت بشود؛ بهشتی كه ﴿جنّاتٌ تجری منْ تحتها الأنهار﴾[2]؛ اما به آن بهشت كه ﴿فادْخلی فی عبادی ٭ وادْخلی جنّتی﴾[3] راهش نمی‏ دهند. یعنی روزه، ضمن اینكه حكم و ادبی خاص دارد، حكمتی هم دارد كه آن لقا و محبت خداست، این حدیث در انسان شوق ایجاد می‏ كند تا عاشق شود. انسان تا مشتاق نباشد، تلاش نمی‏ كند و تا تلاش نكند، نمی‏ رسد. وقتی روزه مال خدا بود، خدا هم شخصاً جزای روزه‏ دار را بر عهده گرفته است.

معظم له در ادامه درباره تفاوت روزه با دیگر عبادات، تصریح داشتند: از موارد فرق بین روزه و سایر عبادات همین است كه دربارهٴ اعمال دیگر، ملائكه الهی هنگام مرگ به استقبال مؤمنین می‏ آیند كه: ﴿سلامٌ علیكم طبْتم فادْخلوها خالدین﴾[4] درهای بهشت را باز می‏ كنند و می‏ گویند از هر دری كه خواستید بفرمایید. امّا دربارهٴ روزه‏ دار خدای سبحان فرمود: من خودم جزا می‏ دهم. این جزء احكام و آداب روزه نیست؛ لذا نه در سلسله بحثهای واجب و مستحب كه فقه عهده‏ دار آن است آمده و نه در بحثهای آداب روزه؛ بلكه جزو حكمتهای عبادت است كه چگونه انسان به جایی می‏ رسد كه خداوند متعال مستقیماً جزای او را به عهده می‏ گیرد.

آیت الله العظمی جوادی آملی با تاکید بر توجه هر چه بیشتر  به حکمت روزه بیان داشتند:: خداوند به كسانی چون اولیای الهی كه روزه‏ های مستحبی می‏ گیرند و سهمیهٴ افطار خود را به یتیم و اسیر و مسكین می‏ دهند، در عین حال كه ﴿جنّاتٍ تجری من تحتها الأنهار﴾[5] در اختیار آنهاست، می‏ فرماید: ﴿فادْخلی فی عبادی ٭ وادْخلی جنّتی﴾ زیرا برای مطلب بالاتری، روزه می‏ گیرند. امّا آنها كه برای ورود به بهشت و برای استفاده از میوه‏ های دلپذیر آن روزه می‏ گیرند تنها نوعی سوداگری دارند.

منبع: کتاب حکمت عبادات اثر حضرت آیت الله العظمی جوادی آملی

پاورقی:

[1] ـ روضة المتقین، ج 3، ص 225. بعضی كلمه «أجزی» در این روایت را به صیغهٴ مجهول خوانده‏اند: «الصوم لى وأنا أُجزی به» یعنی روزه برای من است و من پاداش آن هستم! (ر ك: نهایه ابن اثیر، ج 1، ص 270، «جزا»).

[2] ـ سورهٴ آل عمران، آیهٴ 15.

[3] ـ سورهٴ فجر، آیهٴ 29ـ 30.

[4] ـ سورهٴ زمر، آیهٴ 73. راجع به روایات برزخ مراجعه شود به: تفسیر نورالثقلین، ج 4، ص 506 و 507؛ بحار، ج 6، ص 139؛ علم الیقین، ج 2، ص 1060.

[5] ـ سورهٴ بقره، آیهٴ 25.