به گزارش خبرنگار پایگاه اطلاع رسانی اسراء: حضرت آیت الله العظمی جوادی آملی در خصوص نقش یاد معاد در پرورش معنوی انسان، اظهار داشتند: خدای سبحان دنیا را راه و قیامت را منزل و خانه پایانی می‏ داند، وقتی روح و روان انسان براساس یاد قیامت پرورش یابد و ﴿ذكری الدّار﴾[1] در نظرش باشد، چنین باوری «ضمانت اجرایی» می‏ شود كه همه عقاید و اخلاق و كردار و رفتار خود را براساس این ویژگی پایه ریزی كند.

ایشان ادامه دادند: اگر انسان یاد قیامت را فراموش كند، دلیلی ندارد كه مقید به ضابطه و قانون باشد و به هر جنایتی دست می‏ زند و چون یاد معاد همان یاد مبدأ است، با نسیان یاد مبدأ جریان معاد هم فراموش می‏ شود، در حالی كه انسان می‏ تواند در پرتو سازندگی یاد قیامت، گذشته از بركات اعتقادی، اخلاقی، رفتاری آتش را بالعیان بنگرد: ﴿كلّا لو تعلمون علم الیقین ٭ لترونّ الجحیم﴾[2].

معظم له در تشریح معنای حقیقی یاد قیامت اذعان داشتند: یاد قیامت به معنای علم به قیامت است، و اگر كسی علم حقیقی به قیامت داشته باشد حتماً جهنّم و جهنّمیان را خواهد دید و چنین انسانی گذشته از بركات اعتقادی، اخلاقی و رفتاری، دیگر معصیت نمی‏ كند؛ زیرا خاستگاه گناه، فراموشی قیامت است. یاد قیامت حضور دائم قلبی است و به فرموده شیخ طوسی در تفسیر گران‏سنگ خود، نیت و یاد خدا انبعاث و پرش از جهان طبیعت است، نه لفظ و مفهوم[3].

آیت الله العظمی جوادی آملی با اشاره به کلامی از علامه طباطبایی خاطرنشان کردند: استاد علامه طباطبایی(قدس‌سرّه) می ‏فرمود: ممكن است انسان عمری تحت ولایت شیطان باشد و نداند. در این هنگام باید از عبادت یك عمر خود استغفار كند. اگر واقعاً یاد قیامت و ﴿ذكری الدّار﴾[4] در جان انسان نشسته باشد، چنین انسانی آتش را می‏ بیند. اگر انسان دود را مشاهده و به وسیلهٴ آن برآتش استدلال كند این هنر نیست، هنر آن است كه آتش را ببیند.

ایشان به حدیثی از رسول گرامی اسلام اشاره کردند و تصریح داشتند: جوانی به رسول اكرم اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم) عرض كرد: من به قیامت یقین دارم. پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) فرمود: هر چیزی نشانه‏ ای دارد، نشانهٴ یقین تو چیست؟ گفت: گویا بهشت و اهل آتش را می ‏بینم و صدای دوزخ را همچون زوزهٴ سگ می‏ شنوم[5]. رسول اكرم (صلی الله علیه و آله و سلم) در برابر ادّعای آن جوان نفرمود این شدنی نیست. او سپس از پیامبر خواست دعا كند تا به شهادت نایل آید. حضرت دعا فرمود و او در یكی از جبهه‏ های اسلام علیه كفر به شهادت رسید.

منبع: تفسیر موضوعی قرآن کریم، جلد 4 (معاد در قرآن)

پاورقی:

[1]  ـ سورهٴ ص، آیهٴ 46.

[2]  ـ سورهٴ تكاثر، آیات 5 ـ 6.

[3]  ـ تفسیر تبیان، ج 10، ص 402.

[4]  ـ سورهٴ ص، آیهٴ 46.

[5]  ـ اصول كافی، ج 2، ص 53.