سالروز میلاد سراسر نور امام کاظم (سلام الله علیه) فرصت مناسبی است تا بتوان به معارف بلند و حکیمانۀ دین در پرتو فرمایشات گهربار آن بزرگواردست یافته و بعنوان یک الگوی اسلامی و دینی بهره برد. آن حضرت در ضمن مقابله با حاکمان جور زمان خود، حوزههاي علميه قوي و غني تشكيل داد، طلاب مستعد را شناسايي كرد و شاگردان فراواني تربيت كرد كه عده زيادي از آنها جزء روات از احاديث و جزء علماي بزرگوار و جزء محدثين و مفسران شدند که يكي از آن شاگردان بنام، هشامبنحكم است.
حضرت آیت الله العظمی جوادی آملی در سخناني به جايگاه رفيع مؤمنان از منظر امام کاظم (عليه السلام) اشاره كرده و فرمودند:
وجود مبارك امام هفتم(ع)، مقام مؤمن را خيلي بالا ميداند. بالا بودن مقام مؤمن تنها به اين نيست كه در آخرت درجات او زياد است بلكه بالا بودن مقام مؤمن اين است كه او نزديك انبيا و ائمه(عليهم السلام) بسياري از فضايل و معارف و علوم را ميتواند ياد بگيرد و عمل بكند و منتشر بكند (اين سرمايه در انسان هست). اگر كسي اين سرمايه را شناخت، خود را ارزان نميفروشد؛ هرگز نميگويد من حالا كه مدرس شدم يا درس سطح ميگويم يا درس خارج ميگويم همين مقدار بس است. در تعبيرات ديني ما آمده است: اولين روز جهلِ يك حوزوي يا دانشگاهي آن وقتي است كه بگويد من فارغ التحصيل شدم؛ خب حيف نيست كه آدم به دنبال نخود سياه برود و خودش را ارزان بفروشد بگويد من حالا امام جمعه یا جماعت شدم ؟! اگر انسان ميتواند به جايي برسد كه نزديك امام معصوم قرار بگيرد چرا خود را مفت بفروشد؟!
امام کاظم علیه السلام به هشام ميفرمايند: «يا هشام لا تَجتَمِعُ هذه الخصال الا لنبيٍ أو وصيٍ أو مؤمن امتحن الله قلبه للايمان»؛ وقتي معارف عقلي را مطرح ميكند ميفرمايد اين معارف بلند و اين فضايل فراوان، از آنِ انبيا و ائمه است و ازآنِ مؤمني است كه در آزمون الهي قلبش پيروز شد (نه زبانش). بنابراين اين مقام براي ما هست، اگر اين راه باز است چرا خود را ارزان بفروشيم؟! خب خسارت كه ديگر حقيقت شرعيه ندارد، همين است که آدم يك كالاي گران داشته باشد و اين كالا را به مرجعيت بفروشد يا به پيش¬نمازي بفروشد! فرمود: «الا لنبيٍ أو وصيٍ أو مؤمن امتحن الله قلبه للايمان و اما سائر ذلك من المومنين فانّ احدّهم لا يَخلو مِن ان يكونَ فيه بعضُ هذه الجنود»؛ افراد عادي مقداري از اين فضايل عقلي را فراهم ميكنند ولي آن مؤمنان وارسته، در رديف اولياي الهياند (اين اصل اول). بنابراين ما ميتوانيم و اين سرمايه را داريم كه يك انسان ابدي باشيم.
معظم له همچنين با اشاره به آیاتی از سوره مبارکۀ "زمر" به فرمایشاتی از امام کاظم (ع) اشاره داشته که ميفرمايند:
وجود مبارك امام هفتم(سلام الله عليه) مطابق آيه سوره «زمر» فرمود خداوند هم مجاري ادراكي به ما داد كه مطالعه كنيم و گوش بدهيم (يك) هم تصفيه¬خانه به ما داد به عنوان درون تا پژوهش و تحقيق كنيم تا اين چيزي كه شنيديم و آنچه خوانديم كدامش حق است و كدامش حق نيست (دو) و هم قدرت انتخاب به ما داد كه بعد از ارزيابي وقتي فهميديم چه چيز حق است آن را بپذيريم (سه)، بعد قدرت عمل به ما داد (چهار)، بعد قدرت نشر و تبليغ به ما داد (پنج) كه در همه اين مقاطع پنج¬گانه ما پيروز ميشويم. خداوند اهل عقل و فهم را در كتاب خودش بشارت داد و اينچنين فرمود: ﴿فَبَشِّرْ عِبادِ ٭ الَّذينَ يَسْتَمِعُونَ الْقَوْلَ فَيَتَّبِعُونَ أَحْسَنَهُ﴾«قول» يعني مكتب يعني آراء يعني مطالب علمي ـ مكاتب گوناگون آراء گوناگون را ميشنود خوب گوش ميدهد و ميزان هم دارد تا ارزيابي كند چه صدق است چه كذب چه حق است چه باطل چه خير است چه شر چه حسن است و چه قبيح، بعد انتخاب هم ميكند.
--------------------------------------------------------------
منبع: جلسه درس اخلاق معظم له