به مناسبت سالروز وفات حضرت معصومه سلام الله علیها گزیده ای از فرمایشان آیت الله العظمی جوادی آملی در خصوص جایگاه و لزوم معرفت به معارف آن حضرت را از نظر میگذرانیم.

آیت الله العظمی جوادی آملی با تسلیت سالروز رحلت كريمهٴ اهل‌بيت فاطمه‌ معصومه (سلام الله عليها) بیان داشتند: سالروز رحلت كريمهٴ اهل‌بيت فاطمه‌ معصومه (سلام الله عليها) است، اين سانحهٴ سنگين را به پشگاه ولي‌عصر (اواحنا فداه) تعزيت عرض مي‌كنم و ذات اقدس الهي مسئلت مي‌كنيم توفيق تولي خاندان عصمت و طهارت و تبرّي از اعداي اينها را به همگان مخصوصاً بانوان محترم عطا كند.

معظم له با اشاره به سفارش و توصیه امام هشتم و امام نهم (سلام الله عليهما) درخصوص زیارت حضرت معصومه سلام الله علیها اظهار داشتند:  يك كريمه كه از دودمان نبوّت و ولايت است به جايي مي‌رسد كه امام هشتم و امام نهم (سلام الله عليهما) دربارهٴ زيارت او هم توصيه و سفارش و هم دستور و برنامه دارند؛ از وجود مبارك امام هشتم علي‌بن‌موسي‌الرضا (سلام الله عليهما و سلام الله عليه) رسيده است كه خواهر ما فاطمه معصومه در قم مدفون است هر كس اين بانو را زيارت كند بهشت براي اوست و از وجود مبارك امام نهم امام محمد‌ تقي (سلام الله عليه) رسيده است كه عمّهٴ من فاطمه معصومه در قم مدفون است و هر كس آن حضرت را زيارت كند بهشت براي اوست.

ایشان ادامه دادند:  اعمالي كه باعث ورود در بهشت است يكسان نيست بعضي از عملهاي خير باعث مي‌شود انسان به بهشت راه پيدا مي‌كند اما بعضي از اعمال خير سبب مي‌شود كه بهشت در اختار انسان باشد؛ گاهي امام مي‌فرمايد اگر فلان كار خير را انجام دادي وارد بهشت مي‌شوي گاهي مي‌فرمايد اگر فلان كار خير را انجام دادي بهشت مال شماست در صورت دوّم كه بهشت براي كسي باشد انسان حق شفاعت هم دارد كه عدّه‌اي رابه همراه ببرد و سر اينكه وجود مبارك امام هشتم و امام نهم (سلام الله عليهما) فرمودند هر كس كريمهٴ اهل‌بين فاطمهٴ معصومه (سلام الله عليها) را زيارت كند بهشت براي اوست اين است كه او اهل ولايت است اگر كسي پيوند ولايي با دودمان عصمت و طهارت داشت مي‌كوشد كه رايحهٴ ولايت و طعم ولايت در هستي او پديدي آيد و خود جزء اولياي الهي بشود اگر كسي جزء اولياي خدا شد و ولي الله شد بهشت مشتاق اوست همین است که در برخي از روايات ما آمده است كه بهشت مشتاق سلمان است و اشتياق بهشت به سلمان بيش از علاقهٴ سلمان به بهشت است سرّش آن است كه بهشت محصول عقيدهٴ صحيح و اخلاق صحيح و عمل صالح است و عقيده و اخلاق و اعمال جزء شئون ادراكي و عملي انسان استف اگر بهشت در اثر عقيده و خلق و عمل است و اگر عقيده و خلق و عمل جزء شئون ادراكي و عملي روح آدم‌اند، پس روح انسان والاست كه در اثر تحصيل عقيده و اخلاق و اعمال بهشت را مي‌سازد، بهشت مملوك انساني است كه ولي الله است و در جريان دوزخ هم ـ معاذ الله ـ اين‌چنين است. بنابراين وجود مبارك امام هشتم و امام نهم (سلام الله عليهما) اثر زيارت فاطمهٴ معصومه (سلام الله عليها) را استحقاق بهشت دانستند.

آیت الله العظمی جوادی آملی با تاکید بر زیارت حضرت معصومه(س) با معرفت کامل و ادای حق آن حضرت بیان داشتند: از وجود مبارك امام رضا (سلام الله عليه) رسيده است كه فرمود اگر كسي خواهرم كريمهٴ اهل‌بيت فاطمهٴ معصومه را «عارفاً بحقّها» زيارت كند بهشت براي او ثابت است، معلوم مي‌شود كريمهٴ اهل‌بيت فاطمهٴ معصومه حقّي دارد، بعضي از زائران به حقّش عارف‌اند و بعضي عارف نيستند، بعضي او را فقط به‌عنوان خواهر امام و دختر امام و عمّهٴ امام مي‌شناسند و زيارت مي‌كنند اينها طرفي از فضيلت و ثواب را مي‌برند امّا به ثواب كامل بار نمی يابند، معمولاً در مستحبات مطلوب متعدد است يعني اگر كسي عارف به حق وجود مبارك فاطمهٴ معصومه (سلام الله عليها) نبود و يك زيارت عادي كرد اين‌چنين نيست كه از فضيلت محروم باشد به اندازهٴ كار و درك خود ثواب مي‌برد ولي آن ثواب كامل براي كسي است كه عارف به حق كريمهٴ اهل‌‌بيت باشد و او را زيارت كند.

ایشان درتوضیح حق حضرت معصومه بر زائران آن حضرت و دیگر شیعیان اذعان داشتند: حقّي كه مي‌توان براي كريمهٴ اهل‌بيت (سلام الله عليها) ثابت كرد از راههاي متعدد و گوناگون قابل اثبات است ولي روشنترين و ساده‌ترين راه همان تحديد عميق زيارتنامهٴ آن حضرت است، زيارتي كه براي معصوم‌ زادگان و امامزاد‌گان آمده است دو قسم است؛ بعضي از معصوم زادگان و امامزادگان زيارت خاصي ندارند و علما و بزرگان براي زيارت آنها جمله‌هايي را انشاء مي‌كند لکن زیارت فاطمهٴ معصومه (سلام الله عليها) را از امام هشتم نقل كردند، اين زيارتنامه‌اي كه در كتب زيارات و ادعيه‌ها آمده است اين جزء منشآت وجود مبارك امام هشتم (سلام الله عليه) است كه امام رضا (عليه السلام) فرمود وقتي خواستيد فاطمهٴ معصومه (سلام الله عليها) را زيارت كنيد اين‌چنين بگوييد،.

ایشان ادامه دادند: از اين زيارت چند نكته بر مي‌آيد اوّلين نكته آن است كه وجود مبارك كريمهٴ اهل‌بيت فاطمهٴ معصومه (سلام الله عليها) در سلسلهٴ جليلهٴ انبيا و اوليا قرار دارد يعني وقتي انبيا (عليهم السلام) سلسله‌شان به پايان رسيد، اولياي الهي يعني ائمّهٴ معصومين سلسله‌شان به پايان رسيد، نوبت به شاگردان ممتاز و اصحاب خاص ائمّه رسيد، مي‌بينيد وجود مبارك فاطمهٴ معصومه (سلام الله عليها) به‌عنوان يكي از شاگردان نمونه ائمهٴ (عليهم السلام) است و يكي از اصحاب خاص ائمّه (عليهم السلام) مطرح است و وارث همان معارف است منتها نبوّت براي انبيا است امامت براي ائمّه (عليهم السلام) است اين كريمهٴ اهل‌بيت طهارت، معرفت، زهد، عبادت، علم، عقل و سائر ملكات نفساني را در اثر شاگردي ائمّه (عليهم السلام) و صحابت ائمّه (عليهم السلام) به دست آورده است.

ایشان با اشاره به فرازی از زیارتنامه حضرت معصومه سلام الله علیها بیان داشتند: در زیارت نامه آن حضرت  مي‌گويند «الَسَلامُ عَلَيْكَ عَرَفَ اللهِ بَيْنَنا و بَيْنَكُمْ فى الْجَنَةِ» در اين زيارت گفته مي‌شود كه ما وارد بهشت بشويم چون ورود به بهشت را تقريباً مسلّم گرفته‌اند، در همين زيارتي كه وجود مبارك امام رضا (سلام الله عليه) به ما دستور داد به پيشگاه كريمهٴ اهل‌بيت فاطمهٴ معصومه (سلام الله عليها) عرض مي‌كنيم «الَسَلامُ عَلَيْكَ عَرَفَ اللهِ بَيْنَنا و بَيْنَكُمْ فى الْجَنَةِ»  اوّلاً اين كريمه را با سائر اهل‌بيت و ائمّه (عليهم السلام) يكجا تلقّي مي‌كنيم با حفظ درجات بعد عرض مي‌كنيم خدا آن توفيق را به ما عطا كند كه در بهشت شما را بشناسيم و حضور شما مشرّف بشويم و عرض مي‌كنيم «وَاَوْرَدَنا حَوْضَ نَبِيِكُمْ» خداوند آن توفيق را به ما بدهد كه ما وارد حوض كوثر بشويم.

معظم له خاطرنشان کردند: ما در زيارت كريمهٴ اهل‌بيت فاطمهٴ معصومه (سلام الله عليها) عرض مي‌كنيم «وَاَوْرَدَنا حَوْضَ نَبِيِكُمْ» يعني ما از خدا مسئلت مي‌كنيم كه به همراه قرآن و به همراه ولايت اينقدر حركت بكنيم تا كنار حوض كوثر به شما برسيم اين مقام را وجود مبارك فاطمهٴ معصومه (سلام الله عليها) داراست آنگاه عرض مي‌كنيم خدايا به بركت اين بي‌بي توفيقي عطا كند كه اين بي‌بي از ما شفاعت بكند «يا فاطِمةُ اشْفَعى لى فِى الْجَنَةِ فَاِنَ‌ لَكِ عِنْدَ اللهِ شَأْناً مِنَ الشَأْنِ» كسي حقّ شفاعت دارد كه در كنار عدالت الهي از مظاهر اسماء حسناي خدا باشد

اگر اين بي‌بي به اين مقام رسيده است كه همه‌ٴ بزرگان و همهٴ علما همهٴ مراجع در كنار بارگاه ملكوتي تو عرض مي‌كنند «يا فاطِمةُ اشْفَعى لى فِى الْجَنَةِ» معلوم مي‌شود حق‌ شفاعت دارد معلوم مي‌شود كه وجود مبارك اين كريمه از ولايت الهي برخوردار است و با قرآن همراه است و از قرآن جدا نمي‌شود كه چنين مقامي را اگر كسي بشناسد و آن حضرت را با اين معرفت زيارت كند استحقاق بهشت دارد

ایشان با تبیین مساله  ادب زیارت اظهار داشتند:  زيارت عبارت از حضور زائر عند المزور است اگر كسي به پيشگاه يك شخصي برود همين كه در مشهد و در محضر او شاهد و حاضر شد مي‌گويند زيارت كرده است اصطلاحاً نماز را مي‌گويند زيارت الله كسي كه اهل نماز است به حضور خدا رسيده است مي‌گويند دارد خدا را زيارت مي‌كند منتها دربارهٴ غير خدا عنوان زيارت هست عنوان صلات نيست چون عبادت مخصوص ذات اقدس الهي هست.

ایشان در فراز پایانی سخنان خود با تاکید الگو گیری زنان جامعه از وجود مبارک حضرت معصومه بیان داشتند: بنابراين زيارت كردن يك ادب خاص ديني است كه اصلش براي ذات اقدس الهي هست به عنوان عبادت فرعش كه عنوان عبادت ندارد عنوان پرستش ندارد فقط عنوان تاّدب است و تكريم است تجليل براي كساني كه پيام‌آوران الهي‌اند هم ثابت است اين نشان مي‌دهد كه اين بي‌بي به چه پايگاهي رسيده است كه امام هشتم و امام نهم (سلام الله عليهما) هم ترغيب كرده‌اند كه اين بي‌بي را زيارت كنيد هم وجود مبارك امام رضا امام هشتم (سلام الله عليه) زيارتنامهٴ خاصي مقرّر كرده است و هم در اين زيارتنامه جمله‌هايي را تعبيه كرد كه نشانهٴ مقام اين بي‌بي است از اينجا معلوم مي‌شود كه زن در اسلام مانند مرد مي‌تواند ولي الله بشود چه اينكه زينب كبري (سلام الله عليها) به مقام شامخ ولايت الهي بار يافته است.پ

منبع: سخنرانی به مناسبت وفات حضرت معصومه(س). 1378/05/02