پايگاه اطلاع رسانی اسراء: آیت الله العظمی جوادی آملی در کتاب ارشمند حکمت عبادات در خصوص باطن روزه اظهار داشتند: روزه براي اين است كه انسان به تقوا برسد: ﴿لعلّكم تتقون﴾ [1]. و انسان باتقوا دو درجه دارد: يكي همان بهشتي كه در آن نعمتهاي فراوان موجود است:﴿إنّ المتقين في جنّاتٍ ونَهَرٍ﴾ [2] و اين براي لذايذ ظاهري است. يكي هم مقام عنداللهي شدن است﴿في مقعد صدقٍ عند مليكٍ مقتدر﴾ [3] در اين مرحله ديگر سخن از سيب و گلابي نيست. چون جنت و نهر، مأكولات و مشروبات از آنِ جسم و بدن اوست امّا لقاي حق براي روح اوست. اين سرّ و باطن روزه است.
ایشان در ادامه با اشاره به حدیثی از امام صادق علیه السلام اذعان داشتند: امام صادق (عليه السلام) فرمود:«للصائم فرحتان، فرحة عند إفطاره وفرحةعند لقاء الله» [4] روزه دار دو وقت خوشحال است؛ يكي هنگام افطار و ديگري هنگام ملاقات با پروردگار. و در جاي ديگر مي فرمايد:«للصائم فرحتان حين يفطر وحين يلقى ربّه عزّ وجلّ» [5]. روزه دار در بعضي دعاها از خداوند، جمال تام مي خواهد:«اللّهم إنّى أسألك من جمالك بأجمله وكلّ جمالك جميل» [6]. حيف است كه انسان به خودش و به غير خدا و به هر آنچه كه متغيّر است، دل ببندد؛ زيرا هر چه غير خداست، در معرض زوال و تغيير است و نمي تواند جزاي انسان باشد؛ جزاي روزه دار، لقاي حق است.
معظم له به فرازهایی از دعای سحر اشاره کردند و ادامه دادند: به ما گفته اند، جمال مطلق را در سحرهاي ماه مبارك رمضان، بخواهيد. چه مقام بلندي براي انسان ميسور بود كه به ما گفته اند: بگوييد: «اللّهم إنّى أسألك من نورك بأنْوره وكلّ نورك نيّر» اين ادعيه را در ماه مبارك رمضان به ما آموختند براي اينكه انسان روزه دار، لايق چنين سخن گفتن است و اين دهان مي تواند بگويد:«اللّهم إنّى أسألك من جلالك بأجلّه وكلّ جلالك جليل» [7]. سخن از حور و غلمان، سيب و گلابي و جنّات و نهر نيست؛ بلكه سخن از كمالات معنوي است و اين مقام براي انسان وجود دارد، اگر اين مقامات براي ما نبود، دستور خواندن اين دعاها را نمي دادند. پس مي شود به آن مقام رسيد.
آیت الله العظمی جوادی آملی با بیان حدیثی از امام کاظم علیه السلام در خصوص ارزش حقیقی انسان ابراز داشتند: روايت لطيفي را مرحوم كليني از امام هفتم (سلام اللهعليه) نقل فرموده، كه حضرت فرمود:«إنّ أبدانكم ليس لها ثمن إلاّ الجنّة، فلا تبيعوها بغيرها» [8] بدن شما به اندازه بهشت مي ارزد؛ آن را به غير بهشت نفروشيد كه ضرر خواهيد كرد. مرحوم محقق داماد مي فرمايد: اين روايت ناظر به آن است كه روحتان فوق بهشت است. روح را بايد به «جنّة اللّقاء» بدهيد. روحتان بايستي به ﴿عند مليكٍ مقتدر﴾ برسد و بهترين راه براي عنداللهي شدن روزه گرفتن است [9]. باطن روزه به صورت لقاي خدا ظهور مي كند و براي انسان، همتي بالاتر از لقاي حق فرض ندارد. چون انسان موجودي ابدي است كه هرگز از بين نمي رود، بلكه در نهايت از عالَمي به عالَم ديگر منتقل مي شود. و اگر باطن روزه نصيب او شد، پيوسته در محضر حق است.
منبع: کتاب حکمت عبادات اثر حضرت آیت الله العظمی جوادی آملی
پاورقی:
[1] ـ سورهٴ بقره، آيهٴ 183.
[2] ـ سورهٴ قمر، آيهٴ 54.
[3] ـ سورهٴ قمر، آيهٴ 55.
[4] ـ وسائل الشيعه، ج 10، ص 403.
[5] ـ روضة المتقين، ج 3، ص 226؛ وسائل الشيعه، ج 10، ص 400.
[6] ـ مفاتيح الجنان، دعاي سحر.
[7] ـ همان.
[8] ـ كافي، ج 1، ص 19، ح 12.
[9] ـ : «جعله (عليه السلام) الجنّة ثمن البدن، إشارة إلي أنّ ثمن جوهر النفس المجرّدة هو الله سبحانه فكأنه (عليه السلام) قال: أما إنّ أبدانكم ثمنها الجنّة فلا تبيعوه ها وأمّا نفوسكم المجرّدة وأرواحكم القدسيّة فإنّما ثمنها هو الله سبحانه والفناء المطلق فيه وفى مشاهدة نور وجْهه الكريم فلا تبيعوها بغيره» (تعليقه ميرداماد بر اصول كافي، ص 38).